Το σκηνικό της έντασης που έχει στηθεί από την Τουρκία νότια του Καστελόριζου τα τελευταία εικοσιτετράωρα ξυπνά μνήμες της βραδιάς των Ιμίων. Τότε που η χώρα χωρίς κόκκινες γραμμές και με άτολμη και ενδοτική πολιτική ηγεσία οδηγήθηκε σε διπλωματική και στρατιωτική ήττα. Τότε που σκοτώθηκαν τρεις νέοι άνθρωποι που υπηρετούσαν στις ένοπλες δυνάμεις και η Τουρκία πέτυχε να γκριζάρει την περιοχή η οποία από τότε παραμένει έτσι. Το ευχαριστώ στους Αμερικανούς που ακούστηκε από τα χείλη του Έλληνα πρωθυπουργού κ Σημίτη εκείνο το βράδυ ολοκλήρωσε την ταπείνωση που ένιωσε ο ελληνικός λαός.
Ο προκλητικός τρόπος που κινείται το Oruc Reis στη νοτιοανατολική Μεσόγειο και η χλιαρή αντιμετώπισης του, δημιουργεί μόνο αρνητικές σκέψεις. Το τουρκικό ερευνητικό σκάφος μπαινοβγαίνει στην ελληνική υφαλοκρηπίδα με ποντισμένα καλώδια ανενόχλητο. Οι δικαιολογίες ότι βρίσκεται στο άκρο της είναι αστείες. Όπως και αντίδραση του ελληνικού ναυτικού που το καλεί κάθε λίγο και λιγάκι να αποχωρήσει. Επιπλέον, γελοίο ακούγεται το επιχείρημα ότι ο θόρυβος που κάνουν τα πολεμικά πλοία εμποδίζει τις έρευνες του. Προκύπτει πραγματικά ένα μεγάλο ερώτημα: υπάρχουν κόκκινες γραμμές; Αν ναι ποιες είναι αυτές; Από επίσημα χείλη τονίζονταν πως αν τολμήσει να εισέλθει στην ελληνική υφαλοκρηπίδα θα αντιμετωπιστεί με αποφασιστικό τρόπο. Φαίνεται ότι μάλλον οι κόκκινες γραμμές έπεσαν και συνεχώς μετατοπίζονται. Αυτή ,όμως, η υποχωρητικότητα δεν πρόκειται να οδηγήσει παρά σε μια ακόμη ήττα.
Μια ήττα που θα έχει θύμα αυτή τη φορά το Καστελόριζο. Δεν είναι τυχαίο ότι στη συμφωνία που έγινε με την Αίγυπτο δε συμπεριλαμβάνεται. Ούτε είναι σύμπτωση πως εδώ και καιρό διάφοροι παίζοντας τον ρόλο του πολιτικού λαγού μιλούν για απομακρυσμένο νησί, σαν να μην είναι το Καστελόριζο Ελλάδα, για μαξιμαλιστικές διεκδικήσεις της χώρας μας , για πιθανότητα να χάσουμε την ΑΟΖ του νησιού αυτού , αν καταφύγουμε στη Χάγη κ.α. Με δυο λόγια χρησιμοποιούν το Καστελόριζο σαν διαπραγματευτικό χαρτί για μια πιθανή υποχώρηση της Τουρκίας στο τουρκολιβυκόμνημόνιο και μας προετοιμάζουν για την πιθανότητα ενός ακόμη διπλωματικού χαστουκιού.
Αυτό φάνηκε καθαρά και από τις άνευρες και ανεμικές αντιδράσεις της Ευρώπης και της Αμερικής. Αμφισβητούμενη περιοχή χαρακτηρίστηκε η ΑΟΖ νότια του νησιού από τις ΗΠΑ και σε συνετό διάλογο προτρέπει η Γερμανία και νίπτει τάς χείρας. Οι διπλωματικές παρεμβάσεις έχουν ένα στόχο: να σύρουν την Ελλάδα σε έναν διάλογο με ανοιχτή ατζέντα πάνω , αν όχι σε όλα, στα περισσότερα και σοβαρότερα θέματα που θέτει η Τουρκία. Η ελληνική κυβέρνηση θα υποχωρήσει ή θα επιμείνει στην γραμμή ότι το μόνο πρόβλημα για το οποίο μπορεί να συζητήσουμε είναι το θέμα της υφαλοκρηπίδας; Θα ακολουθήσει τη γραμμή ότι τα νησιά έχουν δική τους ΑΟΖ ή θα δεχτεί τη μειωμένη επήρεια νησιών, όπως το Καστελόριζο; Η χώρα θα δείξει αποφασιστικότητα τόσο σε διπλωματικό όσο και σε στρατιωτικό πεδίο , αν χρειαστεί, ή έχει αναλάβει άλλες δεσμεύσεις μετά τη μεσολάβηση και τις παραινέσεις της Γερμανίας , της Αμερικής και άλλων χωρών, οι οποίες έχουν συμφέροντα από την εκμετάλλευση των κοιτασμάτων που βρίσκονται στη νοτιοανατολική Μεσόγειο; Θα ισχύσει επιτέλους το διεθνές δίκαιο ή για μια ακόμη φορά θα θυσιαστεί στο βωμό των οικονομικών και πολιτικών σκοπιμοτήτων;
Η Τουρκία βγάζοντας το ερευνητικό της σκάφος στην ελληνική υφαλοκρηπίδα και ποντίζοντας καλώδια έκανε για μια ακόμη φορά επίδειξη δύναμης και αμφισβήτησε εμπράκτως τα δικαιώματα μας στην περιοχή. Η κυβερνητική ρητορική για την αποφασιστικότητα της ελληνικής πλευράς δίνει και παίρνει, στην ουσία, όμως, δε γίνεται τίποτα. Οι Τούρκοι έχουν προαναγγείλει έρευνες και νότια της Καρπάθου σε λίγο καιρό αμφισβητώντας ευθέως και το ελληνοαιγυπτιακό σύμφωνο για τις ΑΟΖ. Αν συμβεί αυτό, η κυβέρνηση έχει, ίσως, μια τελευταία ευκαιρία, γιατί μέχρι τώρα δεν το έχει κάνει, να αποδείξει πώς εννοεί στην πράξη την αποφασιστικότητα. Διαφορετικά η ήττα στο Καστελόριζο και αλλού θα είναι ασήκωτη για τον ελληνικό λαό ,ο οποίος νιώθει ήδη την περηφάνια του βαρύτατα τραυματισμένη.
*Ο Γιάννης Ανδρουλιδάκης είναι εκπαιδευτικός στο 1ο Γυμνάσιο Καλαμάτας
Πολύ φοβούμαι ότι η κυβέρνηση με την απαράδεκτη και επιπόλαιη συμφωνία, που διαμόρφωσε εν κρυπτώ με την Αίγυπτο για την τμηματικήοριοθέτηση ΑΟΖ, παρέδωσε ουσιαστικά στην βουλιμία τρίτων τα θαλάσσια δικαιώματα της χώρας στην Ανατολική Μεσόγειο πέραν του 28ου Μεσημβρινού, εγκατέλειψε στην τύχη της την ΑΟΖ του Καστελόριζου, παραμέρισε σιωπηλά την συνεννόηση με την Κύπρο και την ουσιαστική ανάγκη για θαλάσσια σύνορα με την Κυπριακή Δημοκρατία, ενώ αναγνωρίζοντας μικρότερη επήρεια σε ΑΟΖ ακόμα και για την Κρήτη, ένα νησί μεγαλύτερο της Μάλτας και σχεδόν ίδιας έκτασης με την Κύπρο, έβγαλε η ίδια με τα χέρια της τα μάτια των θαλασσίων δικαιωμάτων της χώρας στο διάσπαρτο με ελληνικά νησιά Αιγαίο.
Είναι τραγικό αλλά οι γειτονικές χώρες, όπως η Ιταλία και τώρα ακόμα περισσότερο η Αίγυπτος, διακρίνοντας τον φόβο και τον πανικό των κυριάρχων κύκλων της Αθήνας απέναντι στη τουρκική επιθετικότητα, έσπευσαν να εκμεταλλευθούν την κατάσταση και παρότι επέιγοντο οι ίδιες το ίδιο ή και περισσότερο για τις θαλάσσιες οριοθετήσεις, να επιβάλλουν στα τρομοκρατημένα ελληνικά κατεστημένα ετεροβαρείς συμφωνίες που καρατομούν νόμιμα θεμελιώδη δικαιώματα της χώρας μας.
Η Αίγυπτος, ειδικότερα, με την συμφωνία που υπέγραψε με την Ελλάδα, φαίνεται ότι αξιοποίησε εξαιρετικά και προς όφελος της την ένταση που η Τουρκία προκαλεί ενάντια στη χώρα μας και τις φοβίες της κυβέρνησης αλλά ταυτόχρονα δεν θέλησε να εμπλακεί σε αυτές καθεαυτές τις ελληνοτουρκικές αντιθέσεις, ενώ δεν μπορεί να αποκλειστεί το ενδεχόμενο να βρεθεί διαθέσιμη σε συνεργασία και με την Τουρκία, για την κατανομή των θαλάσσιων δικαιωμάτων στην Ανατολική Μεσόγειο, σε βάρος της χώρας μας κάτω φυσικά από ορισμένες προϋποθέσεις και εφόσον της δοθούν τα κατάλληλα ανταλλάγματα.
Αποτελεί αίνιγμα γιατί η κυβέρνηση, κινούμενη υπό το κράτος πανικού, βιάστηκε να λάβει εν κρυπτώ αποφάσεις και για τόσο κρίσιμα, πολύπλοκα και λεπτά θέματα, όπως αυτά των οριοθετήσεων θαλάσσιων ζωνών, ερήμην των πάντων και κυρίως διακεκριμένων αναλυτών και επιστημόνων όλου του φάσματος των απόψεων και αρκέστηκε, ίσως, σε συμβούλους και μανδαρίνους με απόψεις πολιτικής σκοπιμότητας.
Η Ελλάδα δεν είναι δυνατόν να δίνει την εικόνα του αδύναμου κρίκου στην περιοχή και της πλέον επιρρεπούς χώρας σε κάθε μορφής και για οποιαδήποτε πλευρά, πιέσεις.
Κάνουν μεγάλο λάθος όσοι θεωρούν ότι οι υποχωρήσεις της χώρας μας, ιδιαίτερα στη συμφωνία με την Αίγυπτο, καταπραΰνουν την τουρκική επιθετικότητα. Αντίθετα, μάλλον, ανοίγουν την όρεξη στη Άγκυρα και φέρνουν εγγύτερα συγκρούσεις μαζί της ίσως και ανεπιθύμητες και ετερόκλητες συμμαχίες στην περιοχή, αφού χώρες που θεωρούνται εύκολα διαχειρίσιμες, συνήθως δεν αξίζουν στρατηγικής σχέσης αλλά μόνο πρόσκαιρης εκμετάλλευσης.
Μακάρι να πέφτω έξω στις εκτιμήσεις μου και οι μεγάλες ζημίες από την πρόσφατη συμφωνία με την Αίγυπτο να μην ανοίξουν ορέξεις και να μην γίνουν ανεπίστρεπτες με την εισβολή τρίτων για την αξιοποίηση του κενού στην Ανατολική Μεσόγειο και των ελληνικών υποχωρήσεων στα θαλάσσια δικαιώματα των νησιών μας.
Η κυβέρνηση Μητσοτάκη οφείλει, πριν να είναι πολύ αργά για τα εθνικά μας συμφέροντα, να ξεπεζέψει από την αλαζονική ξιπασιά των δημοσκοπήσεων και της αυτοπεποίθησης που της προσφέρουν απλόχερα Μέσα Ενημέρωσης και να αντιληφθεί, αν και φαίνεται αδύνατον, ότι δεν μπορεί να παίζει πρόσκαιρα εσωτερικά παιχνίδια με τα εθνικά θέματα και δεν μπορεί να συνεχίζει τις οικτρές αυταπάτες της ευρωατλαντικής στήριξης, η οποία αν έχει επιφέρει στο παρελθόν εθνικές περιπέτειες, τώρα είναι βέβαιον ότι τέτοιου είδους αυταπάτες θα προκαλέσουν μεγάλη εθνική συμφορά.
Η κρίση του Ιουλίου με την τουρκική NAVTEX νότια του Καστελλόριζου και την ανάπτυξη των πολεμικών στόλων Ελλάδας και Τουρκίας, επισφράγισε διαδικαστικά και σκηνοθετικά μια ήδη έντονη διπλωματική κινητικότητα. Η κινητικότητα αυτή ευθυγραμμίζεται με το βασικό υπόστρωμα των τουρκικών αναθεωρητικών απόψεων που θέλουν την διαπραγμάτευση εφ’ όλης της ύλης ως προς το καθεστώς κυριαρχίας που διέπει το Αρχιπέλαγος του Αιγαίου και τις γύρω από την Ελλάδα και την Κύπρο θάλασσες.
Οι διαπραγματεύσεις ξεκίνησαν κάτω από την παραίνεση ισχυρών δυνάμεων, με τις ΗΠΑ επικεφαλής, και με μεσολάβηση και ίσως κηδεμονία άλλου ισχυρού παράγοντα, την προεδρεύουσας στην ΕΕ Γερμανίας. Η ελληνική διπλωματία, δεδομένων των συνθηκών που από καιρό επικρατούν στη χώρα μας, αποδέχθηκε και τις παραινέσεις και την μεσολάβηση και χάραξε μια ελάχιστη αξιόπιστη γραμμή άμυνας επικαλούμενη γενικώς και αορίστως το διεθνές δίκαιο.
Καθώς όμως η Αθήνα δεν έχει ως τώρα αξιοποιήσει -δηλαδή εφαρμόσει– τα πλεονεκτήματα που της δίνει το διεθνές δίκαιο, η ισχύς της επίκλησης εκπίπτει. Η πολυετής άρνηση αξιοποίησης των όσων κυριαρχικών δικαιωμάτων δίνει στη χώρα μας αυτό το διεθνές δίκαιο, προφανώς απαξιώνει την προσήλωση της χώρας στις αρχές του δικαίου αυτού και αποτελεί έμπρακτη αμφισβήτηση της απόλυτης αξίας του ως κανόνα και οδηγό.
Διακρίνεται και κάτι περισσότερο. Το διεθνές δίκαιο για την ελληνική διπλωματία των τελευταίων δεκαετιών προσαρμοζόταν σε εκφρασμένες ή μη επιθυμίες των ισχυρών ή λιγότερο ισχυρών. Οι ερμηνείες της γειτονικής Τουρκίας εγγράφονταν σε αυτή την διαδικασία σχετικοποίησης του διεθνούς δικαίου. Το δίκαιο όμως γενικώς υπάρχει για να διασφαλίζει τα δικαιώματα του ανίσχυρου απέναντι σε εκείνα του ισχυρού. Εάν η δική σου πλευρά αποδέχεται ότι τα τελευταία μπορούν να υποκαταστήσουν εν όλω ή εν μέρει τους κανόνες, τότε εσύ ο ίδιος έχεις ανατρέψει την προστατευτική λειτουργία του νομικού πλαισίου.
Η αρχή έγινε με την Ιταλία
Κάπως έτσι, από υποχώρηση σε υποχώρηση, η κατάσταση έφτασε στο απροχώρητο. Η άρνηση της Ελλάδας να εφαρμόσει τα όσα το Δίκαιο της Θάλασσας της κατοχυρώνει δημιούργησε κενό και πάνω στο κενό αυτό αρθρώθηκαν διεκδικήσεις. Οι διεκδικήσεις αυτές, όσο παράλογες και αν φαίνονται ως προς το γράμμα του διεθνούς δικαίου, τόσο αποκτούν υπόσταση όταν εδράζονται πάνω στην δική σου απουσία και το συνακόλουθο κενό. Και με ετούτα και με εκείνα ήρθε η ώρα πληρωμής του λογαριασμού.
Η κυβέρνηση ισχυρίζεται –και η αξιωματική αντιπολίτευση ΣΥΡΙΖΑ και ΚΙΝΑΛ το αποδέχονται με κάποιες επιμέρους γκρίνιες– ότι οι συμφωνίες οριοθέτησης υφαλοκρηπίδας και ΑΟΖ με Ιταλία και Αίγυπτο θωρακίζουν τα δικαιώματα της χώρας μας απέναντι στην τουρκική επιβουλή. Όλες οι ενδείξεις όμως συνηγορούν ότι πρόκειται απλά και μόνο για τα πρώτα κεφάλαια μιας γενικότερης αναδιάταξης ορίων και γραμμών κυριαρχίας στην ευρύτερη περιοχή η οποία βασικά και ουσιαστικά θα περικόπτει κυριαρχικά δικαιώματα της χώρας μας. Η μεθόδευση μιλά από μόνη της.
Η συμφωνία με την Ιταλία καθόρισε τα όρια της ΑΟΖ στο Ιόνιο με τρόπο όμως που δημιούργησε σημαντικά αρνητικές υποθήκες για τη συνέχεια. Η ελληνική ΑΟΖ δεν θα είναι η ΑΟΖ που το –διαρκώς επικαλούμενο– διεθνές δίκαιο προβλέπει. Τα δικαιώματα αλιείας δεν θα είναι αποκλειστικά ελληνικά σε αυτήν την περιοχή. Προσοχή, δεν πρόκειται για παροχή ανανεούμενης αδείας για αλίευση αλλά για βάση διεθνούς συνθήκης ψαλίδισμα της έννοιας της ΑΟΖ (Αποκλειστικής Οικονομικής Ζώνης).
Οι κακεντρεχείς θα έβλεπαν σε αυτό το σημείο ένα πρόπλασμα για την όποια αυριανή συνεκμετάλλευση της όποιας ΑΟΖ. Η δε ανταλλαγή του δικαιώματος των νησιών και νησίδων σε ΑΟΖ με την αποδοχή του όρου της μειωμένης επήρειας υπονόμευσε και την σχετική πρόβλεψη του διεθνούς δικαίου. Ένα νησί μπορεί μεν να έχει ΑΟΖ αλλά η επήρεια του μπορεί να είναι 0%! Ήδη με αυτή τη συμφωνία άνοιξε ο δρόμος για την σχετικοποίηση όλων των εδαφίων της Σύμβασης του Δικαίου της θάλασσας (UNCLOS).
Ο Δένδιας και το Διεθνές Δίκαιο
Και ακολούθησε η συμφωνία με την Αίγυπτο. Πανηγυρίζει η κυβέρνηση και γι αυτήν. Στην πράξη η νέα οριοθέτηση πρόσθεσε στην προηγούμενη νέο ψαλίδισμα του διεθνούς δικαίου που αφορά τα κυριαρχικά δικαιώματα της χώρας μας. Σύμφωνα με τα όσα διαρρέουν και σύμφωνα με τον (ανεπίσημο) χάρτη που δόθηκε στην δημοσιότητα, τα δικαιώματα των νησιών περικόπτονται. Δεν πρόκειται για τίποτε βραχονησίδες ή ακατοίκητα νησιά. Για την Κρήτη και την Ρόδο πρόκειται. Αν έχουμε καταλάβει καλά με βάση το επιχείρημα –που χρησιμοποιεί πληθωρικά η Τουρκία– του μήκους της ακτογραμμής, καταργήθηκε, σε βάρος των νησιών η αρχή της μέσης γραμμής.
Η επήρειά τους, να το πούμε πιο διπλωματικά σχετικοποιήθηκε και μειώθηκε με υπογραφή της ελληνικής κυβέρνησης και με βάση ένα έωλο επιχείρημα που υιοθετεί, με στόχευση, η τουρκική θέση: το μήκος της ακτογραμμής. Εάν το επιχείρημα αυτό καταργεί το δικαίωμα της Κρήτης στην μέση γραμμή τότε τι αναλογεί στο μικρό Καστελλόριζο; Πάει και εδώ το διεθνές δίκαιο. Με υπογραφή της ελληνικής κυβέρνησης και στην περίπτωση αυτή.
Τώρα λοιπόν μπορεί να ξεκινήσει ο ελληνοτουρκικός εφ΄όλης της ύλης διάλογος. Η ελληνική κυβέρνηση έχει ρυθμίσει –με τις συμφωνίες οριοθέτησης με την Ιταλία και την Αίγυπτο– όλα τα βασικά προαπαιτούμενα. Δυστυχώς τα βασικά εξ όσων η απέναντι πλευρά διεκδικεί. Η ελληνική ΑΟΖ δεν είναι πλήρης και κανονική ΑΟΖ, όπως την ορίζει το διεθνές δίκαιο. Το αποκλειστική μπορεί να γίνει αντικείμενο διαπραγμάτευσης και συμβιβασμού.
Τα νησιά, μικρά, μεγάλα, κατοικημένα, ακατοίκητα, έχουν δικαίωμα σε υφαλοκρηπίδα και ΑΟΖ. Αυτή όμως καθορίζεται με βάση αόριστα μέτρα και σταθμά τα οποία θα προσδιοριστούν σε μια διαπραγμάτευση. Το μήκος των απέναντι ακτών μπορεί να τους δώσει κάποιο δικαίωμα του επιπέδου του 0%! Φυσικά το ελληνικό πολιτικό σύστημα είναι ικανό να πανηγυρίσει και γι αυτό το μηδέν στα εκατό. Το βασικό είναι ότι έχουν υφαλοκρηπίδα και ΑΟΖ!
Θα μπορούσε ίσως αυτό το βαθύτατα διεφθαρμένο πολιτικό σύστημα που νέμεται την εξουσία στη χώρα μας εναλλασσόμενο με απατηλές ταυτότητες σε τακτά χρονικά διαστήματα να ομολογήσει το προφανές: ότι στο σημείο που έχουν φέρει τη χώρα μας και το λαό μας δεν μπορούν τίποτε περισσότερο να κάνουν από το να υποταχθούν, να εκχωρήσουν εθνικό χώρο και κυριαρχία. Όπως έχουν εκχωρήσει την ευημερία και την ελπίδα του λαού μας. Ίσως μάλιστα θα ήταν έξυπνο να ομολογήσουν την πραγματική κατάσταση. Γιατί κάποτε τα ψέμματα θα τελειώσουν και οι πολλοί, ο λαός μας, θα ανακαλύψουν τα όσα έγιναν και γίνονται. Να δούμε τότε ποιος θα διασώσει ετούτο τον απίστευτο θίασοΑρίστων!
*Πηγή: slpress.gr
**Ο Γιώργος Μαργαρίτης είναι καθηγητής Σύγχρονης Ιστορίας στο τμήμα Πολιτικών Επιστημών του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης.
Σε επίσημη τοποθέτηση για την συμφωνία της ΑΟΖ μεταξύ Ελλάδας και Αιγύπτου προχώρησε η τουρκική πλευρά αναφέροντας χαρακτηριστικά πως η συμφωνία είναι ανύπαρκτη.
Δεν υπάρχει θαλάσσιο σύνορο ανάμεσα στην Ελλάδα και στην Αίγυπτο. Για την Τουρκία είναι ανύπαρκτη η δήθεν συμφωνία καθορισμού περιοχών θαλάσσιας ευθύνης που ανακοινώθηκε πως υπογράφηκε σήμερα. Αυτή η άποψη μας να γίνει γνωστή και στο μέτωπο και στο τραπέζι.
Η δήθεν περιοχή ευθύνης βρίσκεται εντός τουρκικής υφαλοκρηπίδας που έχει δηλωθεί στα Ηνωμένα Έθνη. Η Αίγυπτος που απεμπόλησε περιοχή 11.500 τετρ. Χιλιομέτρων με τη συμφωνία που υπέγραψε με την Ελληνοκυπριακή Δικοίκηση το 2003 τώρα με την δήθεν συμφωνία που υπέγραψε με την Ελλάδα χάνει περιοχές θαλάσσιες ευθύνης. Με τη συμφωνία αυτή επιχειρείται να σφετεριστούν και τα δικαιώματα της Λιβύης, καταλήγει η ανακοίνωση.
Διπλωματικές πηγές έδωσαν στη δημοσιότητα χάρτη με τη συμφωνία Αθήνας–Καΐρου.
Τα όρια της ΑΟΖΕλλάδας και Αιγύπτου αποτυπώνονται στον χάρτη με τις κόκκινες γραμμές, ενώ με τις διακοπτόμενες φαίνονται τα όρια που έχουν συμφωνήσει Τουρκία και Σάρατζ στο παράνομο τουρκολιβυκό μνημόνιο.
Ο επίσημος χάρτης της συμφωνίας Ελλάδας-Αιγύπτου για τη οριοθέτηση ΑΟΖ, ο οποίος θα συμπεριλαμβάνει συντεταγμένες και ποσοστά, μαζί με όλες τις νόμιμες οριοθετήσεις ΑΟΖ στην περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου, πότε θα δοθεί;
Ιστορική χαρακτήρισε τη σημερινή ημέρα γιατί πριν από λίγο υπογράψαμε τη συμφωνία οριοθέτησης θαλασσίων ζωνών μεταξύ των χωρών μας, τόνισε ο υπουργός Εξωτερικών Νίκος Δένδιας κατά την κοινή συνέντευξη Τύπου στο Κάιρο με τον Αιγύπτιο ομόλογό του, Σάμεχ Σούκρι.
Η σημερινή μας συμφωνία επιβεβαιώνει και κατοχυρώνει το δικαίωμα και την επήρεια των νησιών μας σε υφαλοκρηπίδα και σε Αποκλειστική Οικονομική Ζώνη τόνισε ο κ. Δένδιας και έστειλε το μήνυμα ότι από σήμερα οι σχέσεις της Ελλάδας και της Αιγύπτου περνούν σε μια νέα φάση στενότερων επαφών. Αναδεικνύοντας τη σημασία της συμφωνίας, ο κ. Δένδιας τη χαρακτήρισε υποδειγματική και σημαντική για ολόκληρη την Ανατολική Μεσόγειο, καθώς και αμοιβαία επωφελής, αλλά κυρίως δίκαιη.
Περαιτέρω υπογράμμισε πως η συμφωνία έχει συναφθεί στο πλαίσιο του Διεθνούς Δικαίου και πως σέβεται τις πρόνοιες του Διεθνούς Δικαίου και του Δικαίου της Θάλασσας. Σέβεται επίσης τις σχέσεις καλής γειτονίας. Συμβάλλει στη σταθερότητα και στην ασφάλεια στην περιοχή μας. Επιλύει μια χρονίζουσα εκκρεμότητα. Είναι μια συμφωνία μεταξύ δύο φιλικών, γειτονικών χωρών που σέβονται την ιστορία τους προσέθεσε.
Επισήμανε πως η συμφωνία Ελλάδας και Αιγύπτου είναι το απολύτως αντίθετο του παράνομου, άκυρου και νομικά ανυπόστατου μνημονίου κατανόησης μεταξύ της Τουρκίας και της Τρίπολης και διαμήνυσε ότι μετά την υπογραφή της σημερινής συμφωνίας μας, το ανύπαρκτο μνημόνιο Τουρκίας-Λιβύης έχει καταλήξει εκεί όπου ανήκει από την πρώτη στιγμή, στον κάλαθο των αχρήστων.
Επίσης, διαμήνυσε την αποφασιστικότητα της Ελλάδας να συνεχίζει να κινείται με την ίδια αποφασιστικότητα, με στόχο τις οριοθετήσεις και με τις υπόλοιπες συνορεύουσες χώρες, στο πλαίσιο όμως πάντοτε του Διεθνούς Δικαίου και του Διεθνούς Δικαίου της Θάλασσας. Ειδικότερα, τόνισε πως η Ελλάδα καλεί όποια άλλη χώρα της περιοχής το επιθυμεί να ακολουθήσει το παράδειγμα της σημερινής συμφωνίας και της αντίστοιχης με την Ιταλία.
Η κυριαρχία που ασκείται επάνω σε ένα κράτος είναι ενιαία ακόμη και όταν παρεμβάλλεται τρίτο κράτος, που σημαίνει ότι η οριοθέτηση δεν μπορεί να γίνει τμηματικά με το γειτονικό κράτος καθόσον υπάρχει συνέχεια νησιωτικού και ηπειρωτικού εδάφους, εκτός αν επιθυμεί η ηγεσία μας να εμφανίσει τη χώρα μας διεθνώς ότι δεν έχουμε ενιαία εδαφική και κρατική κυριαρχία.
Οι δηλώσεις κάθε κυβερνητικού αξιωματούχου συνιστούν διεθνή πρακτική και για αυτό οι διάφοροι υπουργοί και σύμβουλοι θα πρέπει να προσέχουν τι λένε δημοσίως. Μπορεί να τις επικαλεστεί οποιοδήποτε άλλο κράτος ευνοείται από αυτές σε διεθνή φόρα ή σε δικαιοδοτικά όργανα. Πρέπει να ξέρουν λοιπόνκαι αν δεν το ξέρουν να το μάθουν, ότι δεν πρέπει να κάνουν δηλώσεις που είναι εις βάρος των εθνικών μας συμφερόντων, γιατί αφενός μεν δεν διαχειρίζονται την ατομική τους περιουσία αλλά το έδαφος και την κυριαρχία της Ελλάδας, αφετέρου δε ενισχύουν το νομικό οπλοστάσιο της Τουρκίας.
Διαφεύγει από την πολιτική ηγεσία της χώρας μας ότι όταν συμφωνήσουμε να πάμε στη Χάγη με την Τουρκία και επειδή δεν θα έχουμε συμφωνήσει για οριοθέτηση με τη μέθοδο της μέσης γραμμής, το δικαστήριο θα εξετάσει τις Ειδικές Περιστάσεις. Μέσα σε αυτές τις ειδικές περιστάσεις η Τουρκία θα καταθέσει όλες τις υποχωρήσεις που έχει κάνει η χώρα μας στις συμφωνίες οριοθέτησης που έχουν υπογραφεί με τις υπόλοιπες γειτονικές χώρες και θα ζητήσει να ισχύσουν και στην μεταξύ μας οριοθέτηση.
Η Ελλάδα οριοθετώντας ΑΟΖ με την Ιταλία σε κατάσταση πανικού μετά το Τούρκο – Λιβυκό μνημόνιο, διέπραξε τρία σοβαρά λάθη τα οποία ενισχύουν το νομικό οπλοστάσιο της Τουρκίας :
Πρώτον υπέγραψε τη συμφωνίασύμφωνα με το καθεστώς της σύμβασης του 1958 που αφορά την υφαλοκρηπίδα και όχι σύμφωνα με το καθεστώς της Σύμβασης του 1982 που αφορά την ΑΟΖ, ενώ γνώριζε ότι η Τουρκία δεν είναι μέλος της σύμβασης του 1982 αλλά είναι μέλος της σύμβασης του 1958.
Δεύτερον δέχθηκε τις Γραμμές Βάσεις που είχε χαράξει η Ιταλία το 1977 και τις οποίες είχε στείλει στον ΟΗΕ, ενώ η Ελλάδα δεν είχε χαράξει τις αντίστοιχες Γραμμές Βάσης με αποτέλεσμα να απωλέσουμε αρκετή έκταση ΑΟΖ.
Τρίτον δέχθηκε μειωμένη επήρεια ορισμένων Ελληνικών νησιών, στερώντας τη χώρα μας από μία θαλάσσια έκταση ίση περίπου με την Κέρκυρα.
Μία δεύτερη ενέργεια που εξετάζεται και η οποία θα ενισχύσει ακόμη το νομικό οπλοστάσιο της Τουρκίας, είναι η περίπτωση της πιθανής μερικής οριοθέτησης με την Αίγυπτο.
Ποιος ο λόγος να κάνουμε μερική οριοθέτηση με την Αίγυπτο και να μην κάνουμε πλήρη οριοθέτηση με την Κύπρο; Υπόψιν ότι η Τουρκία έχει κάνει συμφωνία οριοθέτησης Υφαλοκρηπίδας με το ψευδοκράτος από το 2011.
Όταν η Ελλάδα το 1976 και το 1978 με την έξοδο του Σεισμίκ προσέφυγε στο ΔΔ της Χάγης μονομερώς, ζητώντας να αναγνωριστεί ότι τα νησιά που ανήκουν στην Ελληνική επικράτεια και ειδικότερα τα νησιά του Αιγαίου από τη Σαμοθράκη μέχρι το Καστελόριζο έχουν δικαιώματα υφαλοκρηπίδας και δεύτερον να καθορίσει τους κανόνες οριοθετήσεως, η απάντηση του δικαστηρίου ήταν σαφής αλλά αποκρύπτεται επιμελώς. Ειδικά στην παράγραφο 86 του σκεπτικού (https://www.icj-cij.org/files/case-related/62/062-19781219-JUD-01-00-EN.pdf) αναφέρεται μεταξύ άλλων ότι : Η οριοθέτηση έχει άμεση σχέση με το εδαφικό καθεστώς όταν υπάρχουν αμφισβητούμενες περιοχές.
Στη συνέχεια και όταν η Ελλάδα εξέδωσε προσωρινά ασφαλιστικά μέτρα, απορρίφθηκαν από το ΔΔ της Χάγης με το σκεπτικό ότι Θα μπορούσαμε να διατάξουμε προσωρινά ασφαλιστικά μέτρα διότι η Ελλάδα θα μπορούσε να υποστεί ανεπανόρθωτη ζημία από τις έρευνες που κάνει η Τουρκία στο Αιγαίο, αν αποδείκνυε το Δικαστήριο με την κυρία προσφυγή που είχε γίνει, ότι οι αμφισβητούμενες περιοχές ανήκουν στην Ελλάδα και ξεκαθάρισε ότι το έδαφος δεσπόζει στη θάλασσα, δηλαδή το έδαφος δημιουργεί τις θαλάσσιες ζώνες. Συνεπώς με την προσφυγή μας στο ΔΔ της Χάγης, παράλληλα με την οριοθέτηση θα εξεταστεί και το θέμα της εδαφικής κυριαρχίας, δηλαδή το εδαφικό καθεστώς. Το σκεπτικό αυτό επαναλήφθηκε το 2002, όταν υπήρχε η διαφορά οριοθέτησης Κατάρ – Μπαχρέιν: Η οριοθέτηση έχει άμεση σχέση με το εδαφικό καθεστώς και ερευνώνται και οι τίτλοι εφόσον υπάρχει αμφισβήτηση από το έτερο διάδικο μέρος.
Έτσι λοιπόν αν πάμε στο ΔΔ της Χάγης, του οποίου με έγγραφη δήλωση του ΥΠΕΞ (14-01-2015) δεν έχουμε αναγνωρίσει την αρμοδιότητα για θέματα εθνικής κυριαρχίας, θα τεθεί ευθέως θέμα εθνικής κυριαρχίας των νησιών από την Τουρκία. Δεν υπάρχουν λοιπόν απλά προβλήματα με την Τουρκία, αλλά ευθεία αμφισβήτηση εθνικής κυριαρχίας. Δεν συζητάς ποτέ με μια χώρα η οποία διαγράφει την ύπαρξη σου και υπογράφει μνημόνια με τη Λιβύη ή σε θεωρεί εμπόδιο στα επεκτατικά της όνειρα.
Κανένας διεθνής οργανισμός ή διεθνές δικαστήριο δεν θα μας επιλύσει τα προβλήματακυριαρχικών μας δικαιωμάτων και εθνικής μας κυριαρχίας με γνώμονα τα εθνικό μας συμφέρον. Ευτυχώς οι Τούρκοι είναι μαρτυριάρηδες και μας ενημερώνουν για τις μυστικές συνομιλίες τους με την ελληνική διοίκηση, αν και έπρεπε αυτή να ενημερώνει τον Ελληνικό λαό.
Ένας από τους στρατηγικούς στόχους της Τουρκίας είναι να καταστήσει την Ελλάδακράτος περιορισμένης κυριαρχίας και την περιοχή της Αν. Μεσογείου Ενδιάμεση Περιοχή, δηλαδή περιοχή με κενό ισχύος στην οποία θα μπορεί να ηγεμονεύσει δημιουργώντας Προκεχωρημένες Επαρχίες, εν προκειμένω τη Συρία, τη Λιβύη και ενδεχομένως τη Μάλτα. Για τις ενδιάμεσες χώρες όπως η Ελλάδα και η Κύπρος, η απειλή λαμβάνει γεωγραφικό εύρος και θα υπάρξει ζήτημα κατά πόσο η χώρα μας θα είναι εγκαίρως προετοιμασμένη με βάση το ισχύον στρατιωτικό δόγμα, να προασπίσει τα εθνικά μας συμφέροντα και πρέπει να γίνει αντιληπτό από τις κυβερνήσεις Ελλάδος και Κύπρου ότι η άμυνα του Αιγαίου διέρχεται από την άμυνα της Κύπρου.
Οι Ένοπλες Δυνάμεις της χώρας μας απέδειξαν τον Μάρτιο και τον Ιούλιο ότι είναι σε θέση να αιφνιδιάσουν τον κάθε κακόβουλο αντίπαλο που επιβουλεύεται την εθνική ανεξαρτησία και εδαφική ακεραιότητα της χώρας μας και δεν οφείλουμε κανένα ευχαριστώ στην κα Μέρκελ αντίστοιχο του ευχαριστούμε τους Αμερικάνους του Σημίτη. Αντιθέτως θα πρέπει να τονίζουμε και να ευχαριστούμε συχνά την ηγεσία και το προσωπικό των ΕΔ για το εθνικό έργο τους.
Ενώ βλέπουμε ότι η αποτροπή έχει θετικά αποτελέσματα (Έβρος, NAVTEX), το ελληνικό σύστημα εξουσίας δεν την αξιοποιεί και αντιθέτως συνεχίζει να εγκλωβίζεται στη λογική του διαλόγου, ο οποίος υπό τις παρούσες συνθήκες (Casus belli, κατεχόμενη Κύπρος, τουρκολιβυκό μνημόνιο, NAVTEX Καστελόριζου κλπ. ) το μόνο που επιτυγχάνει είναι η ενίσχυση των νομικών εργαλείων της Τουρκίας με παράλληλη παράδοση, υποταγή και ακρωτηριασμό της Ελληνικής επικράτειας και των κυριαρχικών μας δικαιωμάτων και τελικά την πορεία μας προς την γεωπολιτική αυτοκτονία.
Όχι άλλες υποχωρήσεις. Οποιοσδήποτε διάλογος για προσφυγή στη Χάγη με την Τουρκία, έχει σχέση με την επανεξέταση της κυριαρχίας μας επί των νησιών του Αιγαίου και για αυτό δεν έχει εξουσιοδοτηθεί κανείς να συμμετάσχει.
* Ο Αντώνης Βασιλείου είναι Αντιστράτηγος (εα), Διπλωματούχος Πολιτικός Μηχανικός, MSc Επιχειρησιακός Ερευνητής, τ. Σύμβουλος ΟΑΣΕ επί Συμβατικών Εξοπλισμών και τ. Μελετητής των Συστημάτων Διοικήσεως και Ελέγχου Πληροφοριών του ΝΑΤΟ.
**Οι απόψεις του κειμένου εκφράζουν τον αρθρογράφο και δεν συμπίπτουν κατ’ ανάγκη με τις θέσεις της Iskra.
Η Αίγυπτος δήλωσε το Σάββατο πως μέρος των σεισμικών ερευνών που σχεδιάζει η Τουρκία στην ανατολική Μεσόγειο παραβιάζει ενδεχομένως ύδατα όπου το Κάιρο διεκδικεί αποκλειστικά δικαιώματα.
Προειδοποίηση που εξέδωσε τον περασμένο μήνα η Τουρκία για τις έρευνες επικαλύπτει την Αποκλειστική Οικονομική Ζώνη (ΑΟΖ) της Αιγύπτου, συνιστώντας παραβίαση και επίθεση στα κυριαρχικά δικαιώματα της Αιγύπτου, ανέφερε σε μια ανακοίνωση το αιγυπτιακό υπουργείο Εξωτερικών.
Το αιγυπτιακό ΥΠΕΞ δεν ανέφερε λεπτομέρειες, αλλά είπε πως η ενδεχόμενη παραβίαση προκύπτει από το σημείο οκτώ της προειδοποίησης της Τουρκίας.
Οι σεισμικές έρευνες είναι μέρος των προπαρασκευαστικών εργασιών για ενδεχόμενες έρευνες υδρογονανθράκων.
Με την τουρκική πλευρά να επιδιώκει και να πυροδοτεί συνεχώς ένταση στο Αιγαίο, σε καθημερινή βάση πλέον ακούμε και διαβάζουμε λέξεις που για πολλούς είναι άγνωστες, όπως ΑΟΖ, υφαλοκρηπίδα, NAVTEX, ακόμα και τα χωρικά ύδατα.
Ειδικά όταν ανεβαίνει η ένταση με τις τουρκικές προκλήσεις όπως τώρα, συναντάμε τις συγκεκριμένες λέξεις που περιλαμβάνουν νομικούς και κυριαρχικούς όρους, σύμφωνα με τους επίσημους ορισμούς που δίνει ο ΟΗΕ.
Τι είναι η ΑΟΖ (Αποκλειστική Οικονομική Ζώνη)
Σύμφωνα με τη Διεθνή Συνθήκη του ΟΗΕ περί Δικαίου της Θάλασσας (1982), η Αποκλειστική Οικονομική Ζώνη (ΑΟΖ) θεωρείται η θαλάσσια έκταση εντός της οποίας ένα κράτος έχει δικαίωμα έρευνας ή άλλης εκμετάλλευσης των θαλασσίων πόρων, συμπεριλαμβανομένης της παραγωγής ενέργειας από το νερό και τον άνεμο.
Η ΑΟΖ εκτείνεται πέραν των χωρικών υδάτων μιας χώρας στα 200 ναυτικά μίλια από την ακτογραμμή. Η ΑΟΖ αποτελεί απλό κυριαρχικό δικαίωμα, το οποίο αναφέρεται στη δικαιοδοσία του παράκτιου κράτους μέχρι και κάτω από την επιφάνεια της θάλασσας (βυθός και υπέδαφος). Η επιφάνεια είναι διεθνή ύδατα.
Τι είναι η υφαλοκρηπίδα
Η υφαλοκρηπίδα, όπως αναφέρεται και στο wikipedia, είναι τμήμα του παράκτιου βυθού της θάλασσας. Σύμφωνα με την Ωκεανογραφία, ο ορισμός της είναι το τμήμα το οποίο αποτελεί την ομαλή προέκταση της ακτής κάτω από την επιφάνεια της θάλασσας, ως το σημείο στο οποίο αυτή διακόπτεται απότομα.
Η υφαλοκρηπίδαδιακόπτεται εκεί όπου ο βυθός αποκτά απότομη κλίση 30-45 μοιρών. Το τμήμα με την απότομη κλίση ονομάζεται υφαλοπρανές. Το πλάτος της υφαλοκρηπίδας ποικίλλει ανάλογα με τη μορφολογία της κάθε περιοχής. Στη βάση του υφαλοπρανούς βρίσκεται το ηπειρωτικό ανύψωμα και από τα 2.500 μ. βάθος και πέρα αρχίζει η ωκεάνια άβυσσος. Υφαλοκρηπίδα, υφαλοπρανές και ηπειρωτικό ανύψωμα συναποτελούν το υφαλοπλαίσιο. Όταν η προέκταση αυτή της υφαλοκρηπίδας υπολογίζεται από ίχνη ηπειρωτικής ακτής, τότε πρόκειται για ηπειρωτική υφαλοκρηπίδα (continental shelf), ενώ όταν αυτή υπολογίζεται από ίχνη νησιωτικής ακτής, τότε πρόκειται για νησιωτική υφαλοκρηπίδα (insular shelf). Τόσο στην ηπειρωτική όσο και στη νησιωτική υφαλοκρηπίδα, κατά το Γενικό Ιδιωτικό Δίκαιο, η κυριαρχία ανήκει στο κράτος όπου ανήκουν οι αντίστοιχες ακτές.
Η υφαλοκρηπίδα έχει μεγάλη οικονομική σημασία για τον άνθρωπο, αφού σχετίζεται με την αλιεία, την εξόρυξη υδρογονανθράκων κ.ά. Επίσης, διότι συχνά βρίσκονται σε αυτήν ή κάτω από αυτήν ορυκτός πλούτος (πετρέλαιο, φυσικό αέριο, μέταλλα), καθώς και άβια και έμβια ακίνητα είδη (βενθικά είδη), όπως κοράλλια, σφουγγάρια κ.λπ. Έτσι υπάρχει έντονο ενδιαφέρον για την εκμετάλλευσή της. Στον βαθμό που ανήκει στην αιγιαλίτιδα ζώνη (χωρικά ύδατα) του παράκτιου κράτους, η εκμετάλλευσή της ανήκει αναμφισβήτητα σε αυτό. Πρόβλημα ανέκυψε στο Διεθνές Δίκαιο με την υφαλοκρηπίδα πέραν της αιγιαλίτιδας ζώνης, σχετικά με το αν και αυτή ανήκει στο πλησιέστερο παράκτιο κράτος ή αν καλύπτεται από την ελευθερία των θαλασσών που ισχύει στην ανοιχτή θάλασσα.
Η υφαλοκρηπίδα και το καθεστώς της σήμερα ορίζεται στο Διεθνές Δίκαιο και παραχωρείται στο παράκτιο κράτος. Για λόγους πρακτικούς και πολιτικούς, όμως, ο νομικός ορισμός της διαφέρει από τον γεωλογικό. Σύμφωνα με τη Σύμβαση των Ηνωμένων Εθνών για το Δίκαιο της Θάλασσας του 1982, ως υφαλοκρηπίδα ορίζεται κατά βάση ο βυθός της θάλασσας εντός ακτίνας 200 ναυτικών μιλίων από την ακτή. Αυτό ισχύει ανεξάρτητα από τη γεωλογική μορφή του βυθού. Σε περίπτωση όμως που το υφαλοπλαίσιο εκτείνεται και πέρα των 200 μιλίων από την ακτή, τότε η υφαλοκρηπίδα κατά το Διεθνές Δίκαιο προεκτείνεται είτε ως τα 350 ν.μ. είτε ως τα 100 ν.μ. πέραν της ισοβαθούς των 2.500μ., είτε ως τα 60 ν.μ. από τη βάση του ηπειρωτικού ανυψώματος.
Για πρώτη φορά στο Διεθνές Δίκαιο η υφαλοκρηπίδα ορίστηκε στη Διεθνή Σύμβαση για την Υφαλοκρηπίδα του 1958. Σύμφωνα με αυτόν τον ορισμό, η υφαλοκρηπίδα ενός κράτους εκτεινόταν στο τμήμα του θαλάσσιου βυθού που βρίσκεται γύρω από τις ακτές του και πέρα από την αιγιαλίτιδα ζώνη μέχρι βάθους 200 μέτρων, εκτός αν ήταν εφικτή η εκμετάλλευση των φυσικών πόρων και σε μεγαλύτερο βάθος, οπότε εκτεινόταν ως το βάθος εκείνο.
Όπως κάθε Διεθνής Συνθήκη, έτσι και η Συνθήκη για το Δίκαιο της Θάλασσας του 1982 εφαρμόζεται. Το Διεθνές Δικαστήριο της Χάγης, όμως, στην υπόθεση της υφαλοκρηπίδας της Βόρειας Θάλασσας, έκρινε ότι ο ορισμός της υφαλοκρηπίδας με βάση τα άρθρα 1-3 της προγενέστερης Συνθήκης του 1958 για την υφαλοκρηπίδα αποτελούν πλέον διεθνές έθιμο και δεσμεύουν όλα τα κράτη του κόσμου, ανεξάρτητα από το αν έχουν προσχωρήσει στη Συνθήκη του 1958 ή όχι.
Το παράκτιο κράτος έχει συγκεκριμένα κυριαρχικά δικαιώματα επί της υφαλοκρηπίδας. Στο παράκτιο κράτος ανήκουν, σύμφωνα με τη Σύμβαση του 1982, τα ορυκτά του εδάφους και του υπεδάφους του βυθού, οι μη ζώντες οργανισμοί του βυθού, καθώς και οι ζώντες οργανισμοί του βυθού που ανήκουν στα καθιστικά είδη (είδη που δεν μπορούν να κινηθούν μόνα τους χωρίς συνεχή επαφή με τον βυθό). Τα παράκτια αυτά δικαιώματα του κράτους τού ανήκουν αυτοδικαίως, ανεξάρτητα από την τήρηση οποιωνδήποτε διατυπώσεων (π.χ. δήλωσης, οριοθέτησης κ.λπ.) και είναι αποκλειστικά: ακόμα κι αν δεν τα ασκήσει το παράκτιο κράτος, δεν δικαιούται να τα ασκήσει κανένα άλλο κράτος.
Τα δικαιώματα επί της υφαλοκρηπίδας δεν αφορούν και δεν επηρεάζουν το καθεστώς των υπερκειμένων υδάτων. Στην πράξη, εφόσον η υφαλοκρηπίδα εκτείνεται ως τα 200 ν.μ., τα υπερκείμενα ύδατα θα ανήκουν στην αποκλειστική οικονομική ζώνη (ΑΟΖ) του παρακτίου κράτους. Πέραν των 200 ν.μ. από την ακτή, τα ύδατα αποτελούν την ανοιχτή θάλασσα, στην οποία ισχύει η ελευθερία των θαλασσών.
Τα νησιά, οι νησίδες, οι βραχονησίδες, οι σκόπελοι και ανορθωμένοι βράχοι, που περιβάλλονται μεν από θάλασσα πλην όμως δεν καλύπτονται από το χειμέριο κύμα ή τη μεγίστη πλύμη, έχουν κι αυτά υφαλοκρηπίδα. Εξαίρεση αποτελούν, σύμφωνα με το άρθρο 121 της Σύμβασης του ΟΗΕ για το Δίκαιο της Θάλασσας του 1982, οι βραχονησίδες και οι βράχοι οι οποίοι δεν μπορούν να διατηρήσουν ανθρώπινο πληθυσμό ή αυτόνομη οικονομική ζωή (καλλιέργεια ή κτηνοτροφία).
Αυτοί οι βράχοι έχουν μεν αιγιαλίτιδα ζώνη, δεν έχουν όμως δικαίωμα στην υφαλοκρηπίδα ή στην Αποκλειστική Οικονομική Ζώνη (αφού δεν υφίσταται επ΄ αυτών). Το Διεθνές Δικαστήριο στην υπόθεση της υφαλοκρηπίδας της Βόρειας Θάλασσας το 1969 αναγνώρισε ότι απόκλιση από τον κανόνα της υφαλοκρηπίδας δικαιολογείται μόνο για νησίδες, βράχους και ελαφρές προεξοχές της ακτής (islets, rocks and minor coastal projections / îlots, rochers ou légers saillants de la côte, σκέψη 57 της απόφασης), άρα, εξ αντιδιαστολής, οι εθιμικοί κανόνες για την ύπαρξη και εκμετάλλευση της υφαλοκρηπίδας που δεσμεύουν όλα τα κράτη ανεξάρτητα από διεθνείς Συνθήκες καλύπτουν και τα νησιά.
Πώς ορίζονται τα χωρικά ύδατα – Αιγιαλίτιδα ζώνη
Η αιγιαλίτιδα ζώνη (γνωστή και ως χωρικά ύδατα ή χωρική θάλασσα) είναι μια θαλάσσια ζώνη που βρίσκεται δίπλα ακριβώς στις ακτές ενός κράτους. Σύμφωνα με το ΓΕΣ, περιλαμβάνει το νερό, τον βυθό και το υπέδαφος και τον υπερκείμενο εναέριο χώρο, και εκεί το κράτος ασκεί πλήρη κυριαρχία. Η κυριαρχία αυτή εκτείνεται στον εναέριο χώρο πάνω από την αιγιαλίτιδα ζώνη, όπως και στον βυθό και στο υπέδαφος.
Πλάτος Ιστορικά: Το πλάτος της αιγιαλίτιδας ζώνης ήταν 3 ναυτικά µίλια (κανών βολής πυροβόλου), που υποτίθεται ότι αντιπροσώπευε την απόσταση στην οποία ένα κράτος µπορούσε να ασκήσει άµεσο έλεγχο. Τις τελευταίες όµως δεκαετίες, πολλά κράτη άρχισαν να διεκδικούν κυριαρχία σε ευρύτερες ζώνες. Τόσο διαφορετικές ήταν οι απόψεις και η πρακτική κρατών, ώστε η Σύµβαση για την Αιγιαλίτιδα Ζώνη το 1958 δεν πέτυχε να περιλαµβάνει συµφωνία για το πλάτος της αιγιαλίτιδας ζώνης. Από την αρχή, ωστόσο, της τρίτης σύσκεψης στα Ηνωµένα Έθνη για τον Νόµο της Θάλασσας, τα συµµετέχοντα κράτη πέτυχαν συναίνεση, που αντανακλά στη Σύµβαση του 1982 για τον Νόµο της Θάλασσας: Κάθε κράτος έχει το δικαίωµα να καθορίσει το πλάτος της αιγιαλίτιδας ζώνης µέχρι το όριο των 12 ναυτικών μιλίων, µετρώµενη σύµφωνα µε τα καθοριζόµενα στη Σύµβαση αυτή.
Αβλαβής Διέλευση: Το παράκτιο κράτος δεν µπορεί να σταµατήσει ξένο πλοίο διερχόµενο διαµέσου της αιγιαλίτιδας ζώνης του για νηοψία. Επιπρόσθετα, τα πολεµικά πλοία και άλλα κυβερνητικά σκάφη που δεν είναι σε εµπορική αποστολή, εξαιρούνται από υποψία ακόµη και για έγκληµα. Το άρθρο όµως 30 της Σύµβασης του ΟΗΕ για τον Νόµο της Θάλασσας δίνει το δικαίωµα στο παράκτιο κράτος να απαιτήσει από το πολεµικό πλοίο να εγκαταλείψει αµέσως την αιγιαλίτιδα ζώνη, αν δεν συµµορφώνεται µε τους νόµους και τους κανονισµούς του παράκτιου κράτους, σε ό,τι αφορά στη διέλευση από την αιγιαλίτιδα ζώνη.
Συνορεύουσα Ζώνη: Το παράκτιο κράτος µμπορεί επίσης να καθορίσει µια συνορεύουσα ζώνη παρακείµενη στην αιγιαλίτιδα ζώνη, που να εκτείνεται µέχρι 24 ναυτικά µίλια από την ακτή και στη ζώνη αυτή µπορεί να ασκεί τον αναγκαίο έλεγχο για την πρόληψη και τιµωρία σε ό,τι αφορά σε παραβάσεις τελωνείων, υγειονοµικές παραβάσεις ή οικονοµικούς πρόσφυγες (Άρθρο 33 της Σύµβασης του ΟΗΕ για τον Νόµο της Θάλασσας).
Τι είναι η NAVTEX
Η NAVTEX είναι μια διεθνής προσφερόμενη υπηρεσία που σκοπό έχει τη διασπορά, στα πλοία εν πλω, ναυτιλιακών, μετεωρολογικών και κατεπειγούσης φύσεως πληροφοριών που αφορούν στις παράκτιες θαλάσσιες περιοχές. Οι πληροφορίες λαμβάνονται αυτόματα και εκτυπώνονται απευθείας με τηλετυπικό τρόπο. Εντάσσεται σε ένα διεθνώς συντονισμένο δίκτυο εκπομπών (Maritime Safety Information – MIS). Το MIS διαθέτει τρεις υπηρεσίες εκπομπής, μία εκ των οποίων είναι και το NAVTEX.
Στην ουσία η NAVTEX είναι ένα επίγειο σύστημα μεσαίας εμβέλειας (240-400 ν.μ.) που λειτουργεί στην περιοχή των μεσαίων συχνοτήτων (MF) για την κάλυψη των περισσότερων ακτοπλοϊκών περιοχών. Τα μηνύματα εκπέμπονται από ειδικούς σταθμούς της ξηράς και λαμβάνονται με ειδικούς δέκτες άμεσης εκτύπωσης.
Σκοπός έκδοσης μιας NAVTEX είναι είτε για να στείλει προειδοποίηση για τυχόν κακές καιρικές συνθήκες που επικρατούν ανοιχτά της θάλασσας και άλλες πληροφορίες ασφαλείας που αφορούν τα πλοία που κινούνται στην περιοχή.
Παρ’ όλα αυτά, η υπηρεσία NAVTEX μπορεί να χρησιμοποιηθεί και για έκδοση σήματος κινδύνου, συντονισμό επιχειρήσεων διάσωσης, τοπικές επικοινωνίες και σήματα τοποθεσίας, εντούτοις αυτό δεν εντάσσεται στο ακριβές πλαίσιο της χρήσης της.
Τα μηνύματα NAVTEX
Σύμφωνα με την Υδρογραφική Υπηρεσία του Πολεμικού Ναυτικού, όλα τα μηνύματα του NAVTEX έχουν πρόθεμα που αποτελείται από ομάδα τεσσάρων (4) αλφαριθμητικών χαρακτήρων, Β1, Β2, Β3, Β4:
Ο πρώτος χαρακτήρας Β1 (γράμμα) καθορίζει την ταυτότητα του σταθμού εκπομπής.
Ο δεύτερος χαρακτήρας Β2 (γράμμα) καθορίζει την κατηγορία του μηνύματος (όπως περιγράφονται παρακάτω).
Ο τρίτος και τέταρτος χαρακτήρας Β3, Β4 (αριθμός) είναι ο αύξων αριθμός του μηνύματος που αριθμείται από 01 μέχρι και 99. Στη συνέχεια η αρίθμηση αρχίζει πάλι από 01, αποφεύγοντας αριθμούς NAVTEX που είναι σε ισχύ.
Έκτακτα μεταδιδόμενα μηνύματα που κρίνεται ότι πρέπει να ληφθούν απαραιτήτως από τα πλοία, λαμβάνουν αύξοντα αριθμό 00, και έτσι δεν απορρίπτονται από τον δέκτη, αλλά πάντοτε εκτυπώνονται ανεξάρτητα από τον προγραμματισμό του.
Ο δεύτερος χαρακτήρας Β2 (γράμμα) του προθέματος των μηνυμάτων δηλώνει την κατηγορία του μηνύματος και χρησιμοποιούνται τα εξής γράμματα (χαρακτήρες):
Α – Ναυτιλιακές Προειδοποιήσεις. Β – Αναγγελία Θυελλωδών Ανέμων. C – Αναφορές Πάγων. D – Πληροφορίες Έρευνας – Διάσωσης. E – Δελτίο Καιρού. F – Μηνύματα Πλοηγικής Υπηρεσίας. G – Μηνύματα DECCA. Η – Μηνύματα LORAN. Ι – Μηνύματα OMEGA. J – Μηνύματα SATNAV. K – Άλλα Μηνύματα Ηλεκτρονικών Ραδιοβοηθημάτων. L – Ναυτιλιακές Προειδοποιήσεις – επιπρόσθετες του γράμματος Α.Ζ – Μη Ύπαρξη Μηνυμάτων.
Οι ελληνικές θάλασσες εξυπηρετούνται με μηνύματα NAVTEX που εκδίδονται στην αγγλική και την ελληνική γλώσσα (Διεθνή και Εθνική Υπηρεσία NAVTEX) και εκπέμπονται από τρεις (3) ελληνικούς σταθμούς εγκατεστημένους στο Ηράκλειο (35° 19´ 19,7´´ – 25° 44´ 54,9´´) με χαρακτηριστικό [Η],[Q],[S] αντίστοιχα για το Νότιο Αιγαίο, στην Κέρκυρα (39° 36´ 25,7´´ – 19° 53´ 28,4´´) με χαρακτηριστικό [Κ],[Ρ] αντίστοιχα για το Ιόνιο Πέλαγος και Λήμνο (39° 54´ 24,7´´ – 25° 10´ 50,7´´) με χαρακτηριστικό [L],[R] αντίστοιχα για το Αιγαίο. Η περιοχή εξυπηρετήσεως του κάθε σταθμού καθώς και τα όριά του απεικονίζονται στον χάρτη με τίτλο Ελληνικοί Σταθμοί NAVTEX – Περιοχές Εξυπηρέτησης.
Ενώ το Ορούτς Ρέις παραμένει αγκυροβολημένο στο λιμάνι της Αττάλειας, ο τουρκικός τύπος μιλά για ανάπτυξη τουρκικών πολεμικών πλοίων στην ανατολική Μεσόγειο, και επιμένει στις προκλήσεις για την υφαλοκρηπίδα και το Καστελόριζο.
Με 15 πολεμικά πλοία, drones και μαχητικά F16 κατέβηκε η Τουρκία στην περιοχή της ανατολικής Μεσογείου όπου ετοιμάζεται για έρευνες το ερευνητικό της σκάφος Ορούτς Ρέις, σύμφωνα με το πρωτοσέλιδο της τουρκικής φιλοκυβερνητικής εφημερίδας Γενί Σαφάκ. Η εφημερίδα έχει τίτλο Το προστατεύουν 15 πλοία, αναφέρει ότι τα τουρκικά μαχητικά αεροσκάφη έκαναν πτήσεις σε χαμηλό ύψος πάνω στο Καστελόριζο.
Σύμφωνα με την τουρκική εφημερίδα το Ορούτς Ρέις, το οποίο είναι αγκυροβολημένο στην Αττάλεια, συνοδεύεται από δύο βοηθητικά σκάφη, το Άταμαν και το Τζενγκίζ Χαν, όπως αναφέρει το sigmalive.
Σε δηλώσεις του στην Γενί Σαφάκ, ο απόστρατος αντιναύαρχος Τζεμ Γκιουντερίζ αναφέρει ότι την τελευταία φορά που η Τουρκία είχε ανακοινώσει έρευνα σε εκείνη την περιοχή ήταν τον Οκτώβριο του 2018, αλλά επειδή τότε δεν είχε ανακηρύξει υφαλοκρηπίδα και δεν είχε υπογραφεί η συμφωνία με τη Λιβύη τελικά η έρευνα δεν έγινε. Υποστηρίζει ότι αυτή τη στιγμή η Τουρκία προηγείται 1-0 και ότι επειδή η Ελλάδα δεν έχει δηλώσει υφαλοκρηπίδα στην περιοχή εκείνη δεν έχει ούτε δικαίωμα να εκδώσει NAVTEX για τη συγκεκριμένη περιοχή.
Η Hurriyet έχει ως τίτλο Μάθημα μαθηματικών από την Άγκυρα στην Αθήνα, ενώ υποστηρίζει ότι το Καστελόριζο είναι μακριά από την Ελλάδα αλλά κοντά στην Τουρκία.
Αντίστοιχα η Milliyet, σύμφωνα με τον Σκάι, κάνει λόγο για την ένταση μετά τη Navtex και ότι θερμαίνονται τα νερά στη Μεσόγειο. Όπως αναφέρει 20 πλοία του τουρκικού ναυτικού αναχώρησαν από τη βάση του Άκσαζ για την περιοχή. Η Αθήνα ακύρωσε την τουρκική Navtex. Η Άγκυρα εξέδωσε 2 νέες Navtex στην ίδια περιοχή, αναφέρει χαρακτηριστικά.
Η Cumhuriyetέχει ως τίτλο O πόλεμος των Navtex.Κινήσεις της Τουρκίας και της Ελλάδας για υφαλοκρηπίδα. Τέλος η Aksam λέει είναι δυνατόν να υπάρχει τέτοια υφαλοκρηπίδα συμπληρώνοντας ότι το Καστελόριζο είναι πιο κοντά στην Τουρκία.
Με το θέμα της Αποκλειστικής Οικονομικής Ζώνης (ΑΟΖ) έχουμε ασχοληθεί αρκετές φορές στο παρελθόν και τα άρθρα που έχουμε γράψει είχαν μεγάλη απήχηση στους αναγνώστες μας. Βέβαια δεν είμαστε ειδικοί, ωστόσο όλα τα άρθρα, όπως και το σημερινό βέβαια, έχουν γραφτεί μετά από μελέτη βιβλίων και άρθρων έγκριτων επιστημόνων.
Ο βασικός λόγος που μας ώθησε να γράψουμε ένα ακόμα άρθρο για την ΑΟΖ είναι οι ατυχείς δηλώσεις του ομότιμου καθηγητή στο Τμήμα Πολιτικής Επιστήμης και Δημόσιας Διοίκησης του Πανεπιστημίου Αθηνών και τέως, σύμφωνα με την κυβέρνηση (συγκεκριμένα ως τις 7 Ιουνίου 2020), προέδρου του Επιστημονικού Συμβουλίου του ΥΠΕΞ κυρίου Χρήστου Ροζάκη στο Κρήτη TV ότι το Καστελλόριζο είναι απομακρυσμένο από τη Ρόδο και βρίσκεται πολύ κοντά στις τουρκικές ακτές, ότι είναι απομονωμένο και ότι δεν ανήκει στα Δωδεκάνησα. Επίσης ότι το μήκος των (τουρκικών) ακτών που βρίσκονται αντικείμενα από τις ακτές του Καστελλόριζου είναι πολύ μεγαλύτερο, εννοώντας προφανώς ότι το Καστελλόριζο δεν δικαιούται να έχει ΑΟΖ…
Έκπληκτος ο δημοσιογράφος Γιώργος Σαχίνης, στην εκπομπή του οποίου ‘’Αντιθέσεις’’ ακούστηκαν όλα αυτά, επαναλάμβανε κάποια από αυτά που άκουσε πιστεύοντας ότι υπήρξε κάποια παρανόηση, ωστόσο ο κύριος Ροζάκης επέμεινε στις απόψεις του. Φυσικά προκλήθηκε θύελλα αντιδράσεων. Η κυβέρνηση αρκέστηκε σε μία ανακοίνωση ότι ο κύριος Ροζάκης εκφράζει προσωπικές απόψεις. Βέβαια δεν είναι η πρώτη φορά που δηλώσεις του κύριου Ροζάκη προκαλούν σφοδρές αντιδράσεις.
Και φυσικά ο κύριος Ροζάκης δεν είναι τυχαίος. Ας μην ξεχνάμε ότι το 1997 παραιτήθηκε από την κυβέρνηση Σημίτη όπου κατείχε την θέση του Υφυπουργού Εξωτερικών, μετά από έντονη κριτική που δέχτηκε τόσο από βουλευτές και στελέχη του ΠΑΣΟΚ όσο και από φιλοκυβερνητικές εφημερίδες.
Δυστυχώς οι δηλώσεις Ροζάκη έρχονται ως συνέχεια σε μια σειρά από δηλώσεις τόσο του τέως πρωθυπουργού Αλέξη Τσίπρα όσο και στελεχών του ΣΥΡΙΖΑ που προκάλεσαν σωρεία αντιδράσεων. Ο Χ.Ροζάκης με την δήλωση του ότι το Καστελλόριζο δεν ανήκει στα Δωδεκάνησα ξεπερνά όλες τις προηγούμενες και έρχεται σε αντίθεση με την πραγματικότητα. Αναρωτιόμαστε αν ένας Τούρκος αξιωματούχος δήλωνε π.χ. ότι το Καστελλόριζο έχει τη δική του ΑΟΖ τι θα ακολουθούσε; Στη χώρα μας δυστυχώς διαχρονικά δηλώσεις και πράξεις δίνουν ανέλπιστα επιχειρήματα και όπλα στον εκάστοτε αντίπαλο μας ,που σχεδόν πάντα είναι η Τουρκία.
Θα δούμε λοιπόν σήμερα πόσο μακριά πηγαίνει η ιστορία με το Καστελλόριζο, γιατί φαίνεται ότι η ιστορία δεν ξεκινάει από τα τελευταία χρόνια αλλά τουλάχιστον μισό αιώνα πριν. Θα ασχοληθούμε ακόμα με το Διεθνές Δικαστήριο της Χάγης και με αποφάσεις του οι οποίες έρχονται σε αντίθεση με όσα είπε ο κύριος Ροζάκης.
Ο κομβικός ρόλος του Καστελλόριζου
Ένας από τους πλέον ειδικούς στα θέματα της Αποκλειστικής Οικονομικής Ζώνης είναι ο καθηγητής Θεόδωρος Καρυώτης που ήταν μάλιστα μέλος της ελληνικής αντιπροσωπείας στη διάσκεψη του ΟΗΕ για το Δίκαιο της Θάλασσας το 1982.
Στο βιβλίο του ‘’ΑΟΖ Αποκλειστική Οικονομική Ζώνη’’ ο Θ. Καρυώτης αναφέρει ότι το μεγαλύτερο πρόβλημα που αντιμετωπίζει σήμερα η χώρα μας είναι η στάση των ΗΠΑ σχετικά με το θέμα συνεκμετάλλευσης-συνδιαχείρισης των υδρογονανθράκων στην ανατολική Μεσόγειο, καθώς όπως υποστηρίζει οι Αμερικανοί επιθυμούν να δοθεί ένα μέρος του ορυκτού πλούτου της χώρας μας στην Τουρκία.
Το σχέδιο Άτσεσον για το Κυπριακό οφείλει το όνομά του στον Αμερικανό διπλωμάτη Dean Acheson που ήταν ο αρχιτέκτονας του και το παρουσίασε το 1964. Στο σχέδιο Άτσεσον εμπλέκεται και το Καστελλόριζο. Οι Αμερικανοί ,κατά τον Θ.Καρυώτη γνωρίζουν πολλά χρόνια τώρα ότι το Καστελλόριζο αποτελεί το κομβικό σημείο για τη μοιρασιά της Ανατολικής Μεσογείου.
Δημιουργεί ένα εδαφικό τόξο με τις ανατολικές ακτές της Ρόδου, της Καρπάθου, της Κάσου και της Κρήτης έχοντας έτσι ΑΟΖ Και υφαλοκρηπίδα. Και συνεχίζει ο Θ. Καρυώτης: ‘’ Έτσι το Καστελλόριζο δεν είναι ένα απομονωμένο νησί στην εσχατιά της Ελλάδος και της ΕΕ αλλά αποτελεί τμήμα μιας ευρύτερης εδαφικής ενότητας’’.
Σύμφωνα με το αρχικό σχέδιο Άτσεσον η Κύπρος θα παραχωρούνταν ολόκληρη στην Ελλάδα εκτός από την περιοχή της Καρπασίας η οποία θα δινόταν στην Τουρκία, η οποία θα έπαιρνε επίσης τη Ρόδο ή τρία άλλα μικρότερα νησιά, ένα από τα οποία θα ήταν το Καστελλόριζο. Ο Αρχιεπίσκοπος Μακάριος απέρριψε αμέσως αυτό το σχέδιο. Ο Άτσεσον πρότεινε μια αλλαγή σύμφωνα με την οποία η Τουρκία θα διατηρούσε την Καρπασία μόνο για 50 χρόνια. Το νέο σχέδιο απορρίφθηκε από την Τουρκία η οποία ήταν φανερό ότι δεν επιθυμούσε μια τέτοια ανταλλαγή. Και η χώρα όμως δεν ήταν διατεθειμένη να παραδώσει ελληνικό έδαφος όσο μικρό κι αν ήταν αυτό. Ο Άτσεσον όμως όπως γράφει ο Θ. Καρυώτης, ο οποίος υπήρξε μεταξύ άλλων οικονομικός σύμβουλος της ελληνικής πρεσβείας στην Ουάσινγκτον και καθηγητής αμερικανικών πανεπιστημίων είχε κάτι άλλο στο μυαλό του.
Μετά τον Β Παγκόσμιο Πόλεμο οι Αμερικανοί γνώριζαν την αξία των υδρογονανθράκων και είχαν αρχίσει μυστικές έρευνες στην Ανατολική Μεσόγειο για τον μεγάλο ορυκτό πλούτο της περιοχής. Τότε βέβαια υπήρχε μόνο η έννοια της υφαλοκρηπίδας αλλά οι Αμερικανοί γνώριζαν ότι και τα νησιά διαθέτουν υφαλοκρηπίδα. Έτσι σήμερα ένα μεγάλο κομμάτι της ελληνικής υφαλοκρηπίδας/ΑΟΖ στην Ανατολική Μεσόγειο θα ανήκε στην Τουρκία αν είχε δεχθεί να πάρει το Καστελλόριζο μία κίνηση που δεν θα μπορούσε βέβαια να πραγματοποιηθεί διότι το σχέδιο Άτσεσον είχε ήδη απορριφθεί από την τότε κυβέρνηση του Γεωργίου Παπανδρέου.
Η άποψη του Θ.Καρυώτη, επιβεβαιώνεται από το γεγονός, ότι οι πρώτες εντάσεις στο Αιγαίο, άρχισαν το 1973, μετά την ανακοίνωση για την ανακάλυψη κοιτασμάτων πετρελαίου στη Θάσο. Η Τουρκία εξέδωσε ήδη χάρτη με τις διεκδικήσεις της, ωστόσο η χούντα των συνταγματαρχών, αρκέστηκε στο να τον καταγγείλει ως παράνομο, χωρίς να κάνει τίποτα άλλο.
Περισσότερα για το σχέδιο (ή μάλλον καλύτερα τα σχέδια) Άτσεσον για το Κυπριακό μπορείτε να διαβάσετε στο σχετικό άρθρο μας στις 16/11/2019.
Ο Θ. Καρυώτης, κλείνει την αναφορά του στο Καστελλόριζο, γράφοντας τα εξής: Έγραψα για πρώτη φορά για την αξία του Καστελλόριζου το 1985, αλλά κανείς δεν έδωσε σημασία. Τότε, ακόμα και οι ελληνικοί χάρτες δεν ανέφεραν το σύμπλεγμα του Καστελλόριζου (Καστελλόριζο, Στρογγύλη, Ρω).
Τώρα όλοι ομνύουν στην αξία του αλλά πολλοί δεν αντιλαμβάνονται γιατί είναι τόσο σημαντικό νησί για τα εθνικά μας συμφέροντα. Ο κύριος λόγος είναι ότι το σύμπλεγμα αυτών των νησιών, δίνει τη δυνατότητα, βάσει της UNCLOS του 1982, στην ΑΟΖ της Ελλάδας να εφάπτεται με την ΑΟΖ της Κύπρου.
Θα πρέπει λοιπόν, οι διάφοροι πολιτικοί, πανεπιστημιακοί κλπ., να είναι πολύ προσεκτικοί στις δηλώσεις τους για τα εθνικά θέματα. Και ειδικά για το Καστελλόριζο.
Με την ευκαιρία, να προσθέσουμε ένα ακόμα στοιχείο που δείχνει ότι το Καστελλόριζο ανήκει στο Αιγαίο και το οποίο μάθαμε από τον πολύ καλό φίλο, Καστελλοριζιό, Πανταζή Χούλη. Στα βόρεια του νησιού, το βάθος είναι μερικές εκατοντάδες μέτρα, ενώ στα νότια (ακρωτήριο Πουνέντη), υπάρχει μια απότομη κλίση προς μεγάλα βάθη, που φτάνουν τα χιλιάδες μέτρα. Αν μελετήσουμε τη γεωλογική μορφή του Αιγαίου, αυτό μπορεί να θεωρηθεί ως ένα θαλάσσιο υψίπεδο, το οποίο όπως φαίνεται (δείτε τον σχετικό χάρτη από το Google Maps), εμπεριέχει και το Καστελλόριζο.
Και ας ελπίσουμε και οι ίδιοι οι Καστελλοριζιοί , να μην κάνουν το μεγάλο λάθος να δεχθούν να δημιουργηθεί στο νησί τους μία δομή (ή όπως αλλιώς θα λέγεται) φιλοξενίας (λαθρο) μεταναστών. Ήταν κάτι που, ευτυχώς, δεν πέρασε στο Δημοτικό Συμβούλιο του νησιού. Οποιαδήποτε τέτοια κίνηση, θα άνοιγε τον ασκό του Αιόλου και την κερκόπορτα για τους εξ Ανατολών γείτονες…
Τα νησιά Saint-Pierre και Miquelon: Η απόφαση του Διεθνούς Δικαστηρίου που εκθέτει τον Χ. Ροζάκη.
Οι Τούρκοι και, δυστυχώς και πολλοί Έλληνες, ισχυρίζονται ότι το Καστελλόριζο δεν μπορεί να έχει δική του ΑΟΖ καθώς είναι πολύ μικρό, βρίσκεται πολύ μακριά από τις ηπειρωτικές ακτές της Ελλάδας και πολύ κοντά στις τουρκικές ακτές κλπ.
Ας δούμε όμως, τι αποφάσισε το Διεθνές Δικαστήριο της Χάγης για τα νησιά Saint-Pierre και Miquelon, που ανήκουν στη Γαλλία, βρίσκονται όμως πολύ κοντά στον Καναδά. Στα νησιά αυτά, έχουμε αναφερθεί και σε παλαιότερο άρθρο μας, τώρα όμως θα γράψουμε περισσότερες λεπτομέρειες.
Πρόκειται για σύμπλεγμα νησίδων στον Βόρειο Ατλαντικό Ωκεανό, συνολικής έκτασης 242 τ.χλμ. και με πληθυσμό περίπου 6.000 κατοίκους. Αποτελούν γαλλική εδαφική επικράτεια από το 1763, επίσημα από το 1985. Απέχουν 2.200 ν.μ. από τη Γαλλία και μόλις 9 ν.μ. από τη Νέα Γη του Καναδά.
Το 1976 ο Καναδάς επέκτεινε την οικονομική ζώνη των χωρικών του υδάτων με συνέπεια τον αλιευτικό αποκλεισμό των νησιών. Το 1985, η Γαλλία αναγνώρισε τα νησιά ως συνέχεια του εδάφους της και ως έδαφος της Ευρωπαϊκής Ένωσης, κάτι που η χώρα μας δεν υπενθυμίζει και δεν προβάλλει όπως πρέπει για τα ελληνικά νησιά.
Η διαφορά των δύο χωρών, έφτασε στο Διεθνές Δικαστήριο της Χάγης. Ο Καναδάς υποστήριξε ότι τα νησιά αυτά δεν διαθέτουν δική τους υφαλοκρηπίδα, επειδή, από γεωλογική άποψη, επικάθονται στην υφαλοκρηπίδα του Καναδά.
Με την διαιτητική απόφαση της 10/6/1992 για την οριοθέτηση των Θαλασσίων Ζωνών των νησιών Saint-Pierre και Miquelon, το Διεθνές Δικαστήριο απέρριψε τον καναδικό ισχυρισμό, κρίνοντας ότι στην περιοχή εκείνη η υφαλοκρηπίδα αποτελεί μια τεράστια συνεχή υποθαλάσσια έκταση και συνεπώς δεν μπορεί να θεωρηθεί ότι ανήκει στον Καναδά ή σε άλλο κράτος, χωρίς οριοθέτηση. Ακόμα, απέρριψε την αντίληψη περί μειωμένης επήρειας των νησιών και αναγνώρισε στα νησιά αρχικά θαλάσσιες και υποθαλάσσιες ζώνες 200 ν.μ. Ειδικότερα, το Δικαστήριο απέδωσε στα νησιά, στα δυτικά θύλακαυφαλοκρηπίδας/ΑΟΖ πλάτους 24 ν.μ., ενώ στα νότια, διάδρομο υφαλοκρηπίδας/ΑΟΖ, πλάτους 10,5 ν.μ. και μήκους 200 ν.μ. αντίστοιχα. Το πλάτος του διαδρόμου αυτού προσδιορίστηκε από τους δύο μεσημβρινούς που διέρχονται από το ανατολικότερο σημείο του νησιού St. Pierre και το δυτικότερο σημείο του νησιού Miquelon αντίστοιχα.
Πρόκειται για πολύ σημαντική απόφαση για την Ελλάδα, καθώς αποτελεί μια παρόμοια περίπτωση με το σύμπλεγμα του Καστελλόριζου, με μία όμως διαφορά.
Το συγκεκριμένα νησιά, αποτελούν όντως ένα απομονωμένο νησιωτικό σύμπλεγμα, σε αντίθεση με το σύμπλεγμα του Καστελλόριζου που απέχει 62 ν.μ. από τη Ρόδο και βέβαια, πολύ περισσότερα από τις ακτές της ηπειρωτικής Ελλάδας.
Ανάλογη, ήταν και η απόφαση του Διεθνούς Δικαστηρίου της 14/6/1993, για τη ΘαλάσσιαΟριοθέτηση στην περιοχή μεταξύ Γροιλανδίας και Jan Mayen. (πρόκειται για ηφαιστειογενές νησί της Νορβηγίας). Το Jan Mayen, έχει έκταση 377 τ.χλμ, ενώ η Γροιλανδία, το μεγαλύτερο νησί του κόσμου, έχει έκταση 2.166.000 τ.χλμ.
Το Δικαστήριο, δέχτηκε ότι αν δινόταν μειωμένη επήρεια στο Jan Mayen, με αντίστοιχη πλήρη επήρεια στην απέναντι ακτή της Γροιλανδίας, θα ήταν αντίθετο όχι μόνο με το εθιμικό δίκαιο που αναγνωρίζει θαλάσσιες ζώνες στα νησιά μέχρι 200 μίλια από τις γραμμές βάσης, αλλά και αντίθετο στις απαιτήσεις της ευθυδικίας.
Ιδιαίτερα σημαντική για τη χώρα μας, είναι η απόφαση του Διεθνούς Δικαστηρίου της 19/11/2012 στην υπόθεση της Εδαφικής Διαφοράς και Θαλάσσιας Οριοθέτησης μεταξύ Νικαράγονας-Κολομβίας, καθώς κάποιες αναφορές του Δικαστηρίου στην απόφαση για το Serpent Island (Φιδονήσι), της Μαύρης Θάλασσας (διαφορά μεταξύ Ρουμανίας-Ουκρανίας) και κυρίως της πρώτης απόφασης του Διεθνούς Δικαστηρίου για το Δίκαιο της Θαλάσσης (ΔΔΔΘ) στην Οριοθέτηση του Θαλασσίου Συνόρου μεταξύ Μπανγκλαντές και Μιανμάρ (τέως Βιρμανίας) στον Κόλπο της Βεγγάλης, όπως η έμμεση αναφορά σε ανώτεροδικαίωμα των ηπειρωτικών εδαφών έναντι των νησιωτικών, μπορούσαν να παρερμηνευθούν ακόμα και ως αμφισβήτηση του δικαιώματος των νησιών σε θαλάσσιες ζώνες.
Ωστόσο, με την απόφαση της 19/11/2012, το Δικαστήριο διακηρύσσει ανεπιφύλακτα το δικαίωμα όλων των νήσων, νησίδων και βράχων σε αιγιαλίτιδα ζώνη 12 ν.μ. ,επιβεβαιώνει την πάγια νομολογία περί υπεροχής της αιγιαλίτιδας ζώνης έναντι της υφαλοκρηπίδας/ΑΟΖ γειτονικού κράτους, αρνούμενο να δεχθεί το επιχείρημα της Νικαράγουας ότι τα νησιά δικαιούνται μόνον θύλακα υφαλοκρηπίδας, αναγνωρίζει ότι η έννοια της μη-καταπάτησης ή της μη-αποκοπής δεν αφορά μόνο τα ηπειρωτικά εδάφη αλλά και τα νησιά, έτσι ώστε η χάραξη της οριοθετικής γραμμής να μην τα αποκόπτει από τις θαλάσσιες ζώνες που δικαιούνται και τέλος, ερμηνεύει συντηρητικά το κριτήριο της αναλογικότητας. Όπως έχουμε αναφέρει και σε παλαιότερο άρθρο, η γεωγραφική θέση των νησιών της Κολομβίας (Santa Catalina, Providencia και San Andres Islands, Alburqueue Cays κ.ά.), είναι ακριβώς αντίστροφη από τη θέση των ελληνικών νησιών στο Αιγαίο (δείτε σχετικό χάρτη). Τα νησιά της Κολομβίας βρίσκονται ανατολικά των ακτών της Νικαράγουας (σε απόσταση όμως μεγαλύτερη των 100 ν.μ. και την 380 ν.μ. από το ηπειρωτικό έδαφος της Κολομβίας αντίστοιχα), ενώ τα ελληνικά νησιά,δυτικά των ακτών της Τουρκίας, με αδιάκοπη όμως συνέχεια ηπειρωτικού-νησιωτικού εδάφους. Αν και, οι αποφάσεις των Διεθνών Δικαστηρίων για θέματα ΑΟΖ δεν αποτελούν δεδικασμένο, δηλαδή οι επόμενες αποφάσεις μπορεί να διαφέρουν από τις προηγούμενες, θεωρούμε ότι το ζήτημα των νησιών Saint Pierre και Miquelon, αλλά και οι άλλες δύο αποφάσεις, μπορούν ν’ αποτελέσουν πολύτιμα όπλα στη φαρέτρα της ελληνικής διπλωματίας.
Όσο για την Τουρκία, τον ταραξία-μόνιμο παραβάτη του Διεθνούς Δικαίου που διαρκώς απαιτεί και παρανομεί, στα τέλη του 1986, υιοθέτησε ΑΟΖ στη Μαύρη Θάλασσα και κατέληξε σε συμφωνία με την τότε ΕΣΣΔ για τις επικαλυπτόμενες περιοχές, χρησιμοποιώντας τη μέθοδο της μέσης γραμμής. Αργότερα η Τουρκία κατέληξε σε ανάλογες συμφωνίες με τη Βουλγαρία και τη Ρουμανία.
Ποτέ όμως δεν πρότεινε στην Ελλάδα ή σε άλλα γειτονικά κράτη να κάνουν το ίδιο στη Μεσόγειο. Η Μαύρη Θάλασσακλειστή ή ημίκλειστη θάλασσα, όπως και η Μεσόγειος για την Τουρκία, μοιράστηκε από τα παράκτια κράτη της μέσω της οριοθέτησης της ΑΟΖ και όχι της υφαλοκρηπίδας. Κατά τον Θ. Καρυώτη, αυτό αποτελεί τον πιο λανθασμένο χειρισμό της Τουρκίας, γιατί δέχτηκε να οριοθετήσει τη θαλάσσια ζώνη της Μαύρης Θάλασσας με την ΑΟΖ, που τότε πολύ πολέμησε στη Διάσκεψη του ΟΗΕ.
Πώς λοιπόν, αρνείται την οριοθέτηση ΑΟΖ με την Ελλάδα, όταν υπάρχει το προηγούμενο της Μαύρης Θάλασσας;
Το θέμα της ΑΟΖ, είναι πολύ σοβαρό. Χρειάζονται λεπτοί χειρισμοί, άριστη γνώση των Διεθνών Συνθηκών, διπλωματική μαεστρία και αποφασιστικότητα. Και σε καμία περίπτωση δηλώσεις, που όχι μόνο δεν ευνοούν την Ελλάδα αλλά κάνουν τους Τούρκους να τρίβουν τα χέρια τους από ικανοποίηση.
Θύελλα αντιδράσεων έχει ξεσπάσει στον πολιτικό και ακαδημαϊκό κόσμο λόγω της δήλωσης του προέδρου του Επιστημονικού Συμβουλίου του Υπουργείου Εξωτερικών, Χρήστου Ροζάκη, ότι το Καστελόριζο είναι απομονωμένο και απομακρυσμένο από τη Ρόδο.
Ο κ. Ροζάκης, σε συνέντευξη που παραχώρησε στο ΚΡΗΤΗ TV, δήλωσε ότι το Καστελλόριζο είναι απομονωμένο, απομακρυσμένο από τη Ρόδο και βρίσκεται κοντά στις ακτές της Τουρκίας.
Τι δήλωσε ο Χρήστος Ροζάκης για το Καστελόριζο
Σε απόσπασμα δηλώσεων του κ. Ροζάκη που έχει αναρτηθεί στο διαδίκτυο, ο πρόεδρος του Επιστημονικού Συμβουλίου του Υπουργείου Εξωτερικών ακούγεται να λέει μεταξύ άλλων:
Αυτή τη στιγμή έχουμε αναπτύξει μια μαξιμαλιστική θέση, ή μια σειρά μαξιμαλιστικών θέσεων. Είναι διαπραγματευτικές θέσεις αυτές, ένα κράτος ξεκινάει πάντα μια διαπραγμάτευση με μαξιμαλισμούς και από κει και πέρα υποχωρεί σε δεύτερες θέσεις. Νομίζω ότι το διεθνές δίκαιο σαφώς μας προστατεύει και είναι η μόνη μας ασπίδα απέναντι στην τουρκική προκλητικότητα. Αλλά δεν μας προστατεύει πάντα… Το Καστελλόριζο είναι απομακρυσμένο από τη Ρόδο, αλλά είναι κοντά στις ακτές τις τουρκικές. Στην παρατήρηση του δημοσιογράφου ότι το Καστελλόριζο είναι κοντά στις τουρκικές ακτές και αυτό δεν σημαίνει ότι δεν ανήκει στη συστάδα της Δωδεκανήσου, ο κ. Ροζάκης απάντησε:
Όχι, δεν είναι έτσι. Είναι απομονωμένο το Καστελλόριζο.
Απαντώντας καταφατικά στο ερώτημα εάν το νησί αποτελεί συνέχεια του ελλαδικού νησιωτικού χώρου, ο κ. Ροζάκης επανέλαβε ότι το νησί βρίσκεται σε απόσταση.
Συνεχίζοντας, κι αφότου εξήγησε ότι η Λιβύη δεν δέχεται ότι η Γαύδος έχει υφαλοκρηπίδα, ο ίδιος παρατήρησε ότι με βάση το διεθνές δίκαιο βεβαίως και έχει υφαλοκρηπίδα.
Το μήκος των ακτών της Τουρκίας απέναντι στο μήκος των ακτών της Κύπρου είναι πολύ μεγαλύτερο. Ως εκ τούτου, η Τουρκία τράβηξε μια οριοθετική γραμμή η οποία είναι πιο κοντά στις ακτές της Κύπρου παρά στις δικές της. Δηλαδή, πήρε περισσότερηυφαλοκρηπίδα, ή ΑΟΖ, τέλος πάντων, σημείωσε ο κ. Ροζάκης.
Μια από τις πιο παραγνωρισμένες παθογένειες του ελληνικού συστήματος εξουσίας είναι ο επαρχιωτισμός του. Το ότι δηλαδή λειτουργεί μέσα στο στενό πλαίσιο της γεωπολιτικής γειτονιάς της Ελλάδας αδιαφορώντας για το τι γίνεται στον υπόλοιπο κόσμο. Όμως, το διεθνές σύστημα είναι ένα και ενιαίο και ότι συμβαίνει σε οποιαδήποτε γωνιά του κόσμου ασκεί επιδράσεις στο σύνολο.
Έτσι, ο κοσμογονικός ανταγωνισμός, που βρίσκεται εδώ και μερικά χρόνια εν εξελίξει αναφορικά με τον έλεγχο των εγγύς ευρασιατικών υδάτων έχει περάσει εντελώς απαρατήρητος από τη χώρα μας. Όμως, ο ανταγωνισμός αυτός θέτει νέα δεδομένα και στο Δίκαιο της Θάλασσας που με τη σειρά τους έχουν τεράστιες δυνητικές επιδράσεις στο ελληνοτουρκικό σύστημα.
ΤΟ ΚΙΝΕΖΙΚΟ ΓΑΛΑΖΙΟ ΕΘΝΙΚΟ ΕΔΑΦΟΣ ΚΑΙ Η ΤΟΥΡΚΙΚΗ ΓΑΛΑΖΙΑ ΠΑΤΡΙΔΑ
Η αρχή αυτού του ανταγωνισμού ξεκίνησε από τις αξιώσεις της Κίνας στη Νότιο Σινική Θάλασσα. Για να το πούμε με όσο το δυνατόν λιγότερα λόγια, η Κίνα αντιλαμβάνεται ολόκληρη τη Νότιο Σινική Θάλασσα ως χώρο εθνικής κυριαρχίας, ως προέκταση του εδάφους της προς τη θάλασσα. Χαρακτηριστικά, σε μια από τις πιο πρόσφατες από τις πολυπληθείς μελέτες που εκδίδονται στις ΗΠΑ αναφορικά με τον ανταγωνισμό Ηνωμένων Πολιτειών – Κίνας, υπό τον τίτλο CHINA’S VISION OF VICTORY, του Jonathan D. T. Ward, το δεύτερο μέρος του βιβλίου αναφέρεται στο Γαλάζιο Εθνικό Έδαφος (Blue National Soil) της Κίνας, δηλαδή τη Νότιο Σινική Θάλασσα. Ο συσχετισμός με τη Γαλάζια Πατρίδα της Τουρκίας είναι εμφανής. Και ας μην βιαστεί κανείς να πει ότι αυτή είναι μια κινεζική ιδιαιτερότητα. Κάτι παρόμοιο συμβαίνει και με τη Ρωσία στον Αρκτικό. Συγκεκριμένα, η διαφαινόμενη τήξη των αρκτικών πάγων στερεί από τη Ρωσία το Μεγάλο Παγωμένο Τείχος που εξασφάλιζε την από Βορρά προστασία της. Έτσι, για τους Ρώσους η απόλυτη κυριαρχία στον Αρκτικό είναι μονόδρομος. Με άλλα λόγια, είναι απλά αδιανόητο για τη Ρωσία να βρίσκονται αμερικανικά αντιτορπιλικά στα 13 ναυτικά μίλια έξω από τις σιβηριανές ακτές. Έτσι λοιπόν και ο Αρκτικός αντιμετωπίζεται από τη Ρωσία ως Γαλάζια Πατρίδα. Δηλαδή, ως χώρος πλήρους εθνικής κυριαρχίας, πολύ περισσότερο από ότι προβλέπει το γράμμα του ισχύοντος Δικαίου της Θάλασσας για τα χωρικά ύδατα και δραματικά περισσότερο από ότι προβλέπει για την ΑΟΖ. Παρόμοιες απόψεις φαίνεται να έχει και η Βραζιλία και η Ινδία αλλά και οι Ηνωμένες Πολιτείες, οι οποίες διαχρονικά αντιμετωπίζουν μια τεράστια θαλάσσια έκταση, εύρους τουλάχιστον χιλίων χλμ ένθεν και ένθεν των ακτών τους στον Ατλαντικό και τον Ειρηνικό, ως χώρο όπου μπορούν να πράξουν ότι απαιτείται για να εξασφαλίζουν την ασφάλεια της χώρας, αδιαφορώντας για τους περιορισμούς του διεθνούς δικαίου.
Με άλλα λόγια, έχει ξεκινήσει ήδη μια παγκόσμια διαδικασία που τείνει να μετατρέψει την ΑΟΖ, ιδιαίτερα δε στις κλειστές θάλασσες, σε χώρο σχεδόν πλήρους εθνικής κυριαρχίας, περίπου ισότιμο με τη στεριά.
Αυτή η νέα διεθνοπολιτική πραγματικότητα ήταν αναπόφευκτο να επηρεάσει και το ελληνοτουρκικό σύστημα. Η ορολογία της Γαλάζιας Πατρίδας που χρησιμοποιεί η Τουρκία είναι επιδεικτικά ξεκάθαρη για το πώς αντιλαμβάνεται η Άγκυρα το Αιγαίο και την Ανατολική Μεσόγειο.
ΤΟ ΔΙΚΑΙΟ ΤΗΣ ΘΑΛΑΣΣΑΣ ΑΠΑΓΟΡΕΥΕΙ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ ΝΑ ΣΥΜΒΙΒΑΣΤΕΙ ΜΕ ΤΗΝ ΤΟΥΡΚΙΑ
Ένα βασικό επιχείρημα της Άγκυρας για να στηρίξει επικοινωνιακά την αξίωσή της να κυριαρχήσει σε μεγάλο κομμάτι του Αιγαίου είναι ότι έχει πολύ μεγάλη ακτογραμμή και συνακόλουθα δεν είναι δυνατόν να είναι εγκλωβισμένη μέσα στα ελληνικά νησιά. Η άποψη αυτή, η οποία δυστυχώς βρίσκει και πολλά πρόθυμα ώτα εν Ελλάδι, ακόμη και σήμερα, αντιμετωπίζει τη νησιωτική Ελλάδα ως υποδεέστερη της τουρκικής ηπειρωτικής ακτής. Φυσικά, κάτι τέτοιο δεν προβλέπεται στο Δίκαιο της Θάλασσας και είναι μια εντελώς αυθαίρετη ανάγνωση. Ωστόσο, μέχρι πρότινος έβρισκε κάποιο πάτημα στη σχετικώς ασαφή διατύπωση της παραγράφου 3 του άρθρου 121 της Συνθήκης των Ηνωμένων Εθνών για το Δίκαιο της Θάλασσας (UNCLOS) του 1982 αναφορικά με το τι θεωρείτο βράχος και τι νησί. Έτσι, πολλές χώρες τοποθετούσαν φρουρές ή επιστημονικούς σταθμούς σε βραχονησίδες ώστε να καλύπτουν το κριτήριο των μόνιμων κατοίκων ή έκαναν μικροσκοπικές καλλιέργειες ή τοποθετούσαν μερικά ζώα ώστε να καλύπτεται το κριτήριο της οικονομικής δραστηριότητας.
Όμως, με την απόφαση του Μόνιμου διεθνούς Δικαστηρίου Διαιτησίας (Permanent Court of Arbitration / PCA)** της 12ης Ιουλίου 2016, μετά από προσφυγή των Φιλιππίνων κατά της Κίνας, τα πράγματα άλλαξαν. Με την απόφασή του αυτή το Δικαστήριο ορίζει με πολύ περισσότερη σαφήνεια το τι θεωρείται νησί από νομικής άποψης (juridical island) και το διαχωρίζει από το βράχο. Βασικό κριτήριο πλέον είναι η ιστορική συνέχεια ύπαρξης ανθρώπινων κοινοτήτων στο νησί. Και το κριτήριο αυτό το καλύπτουν ξεκάθαρα τα ελληνικά νησιά, συμπεριλαμβανομένου του Καστελόριζου.
Η απόφαση αυτή, δηλαδή, ναι μεν καθιστά πιο δύσκολο να αναγνωριστεί ένα νησί ως τέτοιο από νομικής άποψης, από τη στιγμή όμως που το επιτυγχάνει τότε τα δικαιώματά του παγιώνονται και δεν διαφέρουν από αυτά της ηπειρωτικής χώρας. Η απόφαση αυτή, με άλλα λόγια, από νομικής άποψης, μετατρέπει το Αιγαίο σε ελληνική λίμνη, είτε αρέσει στην Τουρκία είτε όχι.
Αυτό, φυσικά, το γνωρίζει η Άγκυρα και για αυτό ακολουθεί την κινεζική συνταγή της ακραίας επιθετικότητας επιδιώκοντας δια του μαξιμαλισμού των απαιτήσεών της να επιτύχει μια συμβιβαστική λύση, δηλαδή να κάνει την Ελλάδα να αποδεχθεί τον ακρωτηριασμό της.
Γιατί περί ακρωτηριασμού μιλάμε όταν μιλάμε για συμβιβασμό. Και αυτό γιατί, πολύ απλά, μετά την απόφαση της 12ης Ιουλίου 2016, δικαιώματα των νησιών πακτώνονται τόσο πολύ που δεν σου έχεις πλέον την πολυτέλεια να τα θεωρήσεις μειωμένα έναντι της ηπειρωτικής ακτής του επιθετικού γείτονα.
Αν το κάνεις, τότε, εμμέσως πλην σαφώς, επιτρέπεις την αμφισβήτηση της κυριαρχίας σου επί της νήσου αυτής καθαυτής. Δηλαδή επί του εδάφους.
Εν κατακλείδι, λοιπόν, η Ελλάδα οφείλει να επανατοποθετήσει τον εαυτό της στο διεθνές σύστημα και να εναρμονίσει τη γεωπολιτική της λειτουργία και υπόσταση με τις σύγχρονες εξελίξεις.
Αναλυτικότερα, η διεθνής τάση για άτυπη μετατροπή της ΑΟΖ σε χώρο εθνικής κυριαρχίας αυτομάτως τοποθετεί την Τουρκία και την Ελλάδα σε μια γεωπολιτική δυσαρμονία, πρωτοφανή στην ιστορία των δύο χωρών. Με βάση τη δυναμική του γαλάζιου εθνικού εδάφους που διαμορφώνεται διεθνώς, αν η Τουρκία επιτύχει να μην έχουν ΑΟΖ και υφαλοκρηπίδα τα ελληνικά νησιά ή επιβάλει στην Ελλάδα να μην ασκεί αυτά τα κυριαρχικά της δικαιώματα, τότε προκύπτει σοβαρό πρόβλημα εθνικής κυριαρχίας. Συγκεκριμένα, σε παρόμοια περίπτωση, τα ελληνικά νησιά (συμπεριλαμβανομένων της Κρήτης και της Εύβοιας) στην καλύτερη περίπτωση μετατρέπονται σε χώρο ασαφούς κυριαρχίας, ιμιοποιούνται κατά κάποιον τρόπο και όλο το Αιγαίο μεταβάλλεται σε μια υπεργκρίζα ζώνη και στη χειρότερη ενσωματώνονται μέσα σε τουρκικό θαλάσσιο έδαφος. Εν τη πράξει, από τη στιγμή που δεν θα έχουν κυριαρχικά δικαιώματα, θα θεωρούνται προεκτάσεις του περιβάλλοντος κράτους, δηλαδή της Τουρκίας, με ότι αυτό σημαίνει και για την εθνική κυριαρχία επί του εδάφους αυτών.
Με άλλα λόγια, η νέα διεθνής πραγματικότητα στις κλειστές θάλασσες του πλανήτη τείνει να ενοποιήσει τη στεριά με τη θάλασσα σε μια ενιαία και αδιαίρετη ενότητα με αποτέλεσμα αν χαθεί ή αν γκριζαριστεί το θαλάσσιο κομμάτι αυτής της ενότητας να χάνεται ή έστω να γκριζάρεται και το χερσαίο.
Εν παραλλήλω, το Δίκαιο της Θάλασσας στερεί πλέον τα τελευταία επιχειρήματα όσων θεωρούσαν ότι η ηπειρωτική ακτή έχει κάποιας μορφής υπεροχή έναντι των νησιών.
Συνακόλουθα, η πολιτική της μη άσκησης των θαλάσσιων κυριαρχικών δικαιωμάτων της χώρας, χάριν υποτίθεται μετριοπάθειας, όπως είναι η μη ανακήρυξη ΑΟΖ και η επέκταση των χωρικών υδάτων στα 12 ναυτικά μίλια, καθίσταται πλέον εγκληματικά επικίνδυνη. Από τη στιγμή που οι εγγύς θάλασσες τείνουν να μετατραπούν σε προέκταση της στεριάς, αν δεν τις αντιμετωπίζεις ως τέτοιες, τότε ατύπως περνάς το μήνυμα ότι ούτε οι στεριές είναι δικές σου. Και αν δεν είναι δικές σου είναι κάποιου άλλου.
Άρα, έχουμε φτάσει στο σημείο που δεν μπορούμε πλέον να υποχωρήσουμε. Δεν υπάρχουν περιθώρια συμβιβασμών, ούτε ψύχραιμης αντίδρασης, που να περιορίζεται σε διπλωματικές ενέργειες και διαμαρτυρίες. Γιατί το διακύβευμα δεν είναι απλώς κάποια κυριαρχικά δικαιώματα της Ελλάδας ή για το ποιος θα βγάλει τα πετρέλαια. Η Ελλάδα αυτή την στιγμή παλεύει για τη ζωή της. Αν δεν αντιδράσει ενόπλως στην όποια απόπειρα της Τουρκίας να αμφισβητήσει την ΑΟΖ και την υφαλοκρηπίδα της τότε θα κινδυνεύσει να απολέσει εν συνόλω την κρατική της υπόσταση στο διεθνές σύστημα. Ούτε ο όρος φινλανδοποίηση ούτε ο χαρακτηρισμός προτεκτοράτο εκφράζουν επαρκώς την πτώση και την απαξίωση που θα προκύψει σε αυτήν την περίπτωση. Το γιατί και το πώς φθάσαμε σε αυτήν την κατάσταση είναι μια άλλη υπόθεση και κάποια στιγμή θα πρέπει να αναζητηθούν οι ευθύνες που βαρύνουν το σύστημα εξουσίας εδώ και δεκαετίες. Όμως, το γεγονός παραμένει ότι αυτήν τη στιγμή βρισκόμαστε στο παρά ένα. Η τελευταία κόκκινη γραμμή είναι έτοιμη να παραβιαστεί. Και αν το αποδεχθούμε, άμεσα ή έμμεσα, είτε δια της αδράνειας είτε δια της ψύχραιμης αντίδρασης, τότε η χώρα μας θα χάσει το δικαίωμα να υπάρχει ως κανονική χώρα. Τόσο απλά.
(*) Ο Κωνσταντίνος Γρίβας είναι Αναπληρωτής Καθηγητής Γεωπολιτικής στην Στρατιωτική Σχολή Ευελπίδων. Διδάσκει επίσης Γεωγραφία της Ασφάλειας στην Ευρύτερη Μέση Ανατολή στο Τμήμα Τουρκικών και Σύγχρονων Ασιατικών Σπουδών του Πανεπιστημίου Αθηνών.
(**) Το PCA εδρεύει στο Παλάτι της Ειρήνης (Peace Palace) στη Χάγη της Ολλανδίας όπου εδρεύει και το Διεθνές Δικαστήριο Δικαιοσύνης (International Court of Justice / ICJ).
(***) Οι απόψεις του κειμένου εκφράζουν τον υπογράφοντα και δεν συμπίπτουν κατ’ ανάγκη με τις θέσεις της Iskra.
Συμβούλιο πολιτικών αρχηγών θα συγκαλέσει ο πρωθυπουργός, σύμφωνα με πληροφορίες του iEidiseis.gr και του Βασίλη Σκουρή , σε περίπτωση που επιτευχθεί συμβιβασμός με την Αίγυπτο για τον καθορισμό της ΑΟΖ μεταξύ των δυο χωρών.
Η διαπραγμάτευση είναι πολύ δύσκολη, καθώς η Αίγυπτος δεν περιορίζεται σε μερική διευθέτηση, αλλά φέρεται να ζητάει μειωμένη επήρεια σε νησιά όπως η Κρήτη, ενώ με τα αιτήματά της για τον 28ο μεσημβρινό θέτει ουσιαστικά θέμα και για τη νήσο Ρόδο.
Αυτή τη στιγμή η ελληνική κυβέρνηση επιμένει στη θέση για 100% επήρεια των ελληνικών νησιών, σε περίπτωση όμως που υπάρξει δυνατότητα εθνικά επωφελούς συμβιβασμού, η ηγεσία της κυβέρνησης θα συγκαλέσει το συμβούλιο των πολιτικών αρχηγών υπό την Πρόεδρο της Δημοκρατίας, προκειμένου να λάβει τις σχετικές αποφάσεις.
Σύμφωνα δε με ορισμένες άλλες πληροφορίες, επ΄αυτού έχουν ενημερωθεί και κόμματα της αντιπολίτευσης, μέσω συγκεκριμένων διαύλων.
Η Αθήνα φέρεται αποφασισμένη να περιμένει έως τον Σεπτέμβριο, ενώ δεν είναι έως τότε στις προτεραιότητές της η συμφωνία με τη Λευκωσία για χάραξη ΑΟΖ μεταξύ των δυο χωρών.
Ως πυλώνα για τον παλαιστινιακό λαό χαρακτηρίζει το Διεθνές Δίκαιο ο πρεσβευτής του Κράτους της Παλαιστίνης στην Ελλάδα, Μαρουάν Τουμπάσι, ξεκαθαρίζοντας σε συνέντευξή του στα ΝΕΑ ότι η χώρα του έχει θαλάσσια σύνορα μόνο με την Κυπριακή Δημοκρατία, την Αίγυπτο και το Ισραήλ και όχι με την Τουρκία.
Τι ισχύει σχετικά με τη δήλωση του παλαιστίνιου πρεσβευτή στην Τουρκία περί ετοιμότητας του Παλαιστινιακού Κράτους για σύναψη συμφωνίας ΑΟΖ με την Άγκυρα;
Έχουμε ήδη τοποθετηθεί επισήμως γι’ αυτό, ωστόσο εγώ θέλω να δώσω έμφαση σε αυτό που για τους Παλαιστίνιους αποτελεί πυλώνα και αφορά τις διεθνείς συμφωνίες και φυσικά την Ανατολική Μεσόγειο. Και αυτό είναι το Διεθνές Δίκαιο και η ανάγκη εφαρμογής του σε όλα τα ζητήματα ανεξαιρέτως. Ο παλαιστινιακός λαός έχει υποφέρει τα πάνδεινα από την έλλειψη και την παραβίαση του Διεθνούς Δικαίου, καθώς και της Σύμβασης των Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, λόγω της ισραηλινής κατοχής. Ακόμα και πριν από το 1967, από το 1948, όταν η ίδρυση του κράτους του Ισραήλ πραγματοποιήθηκε εις βάρος των Παλαιστινίων.
Το Ισραήλ είναι η χώρα που παραβιάζει περισσότερο από όλους το Διεθνές Δίκαιο, τις αποφάσεις του ΟΗΕ, τις συμβάσεις για τα ανθρώπινα δικαιώματα, αλλά και τις αποφάσεις του Συμβουλίου Ασφαλείας, που καταδικάζουν τις πρακτικές του. Βιώνουμε επίσης τα αποτελέσματα των εποικισμών, που επίσης παραβιάζουν τις αποφάσεις του ΟΗΕ και τη Χάρτα των ΗΕ. Επομένως, πώς περιμένετε εμείς οι Παλαιστίνιοι που υποφέρουμε τόσα από την απουσία του Διεθνούς Δικαίου, να δεχθούμε οτιδήποτε το παραβιάζει; Παρακολουθούμε τις εξελίξεις όσον αφορά την κυριαρχία στις θαλάσσιες ζώνες, αλλά για εμάς οι ΗΠΑ και το Ισραήλ παίζουν παιχνίδια με τα θέματα ασφάλειας και ενέργειας.
Το Κράτος της Παλαιστίνης έχει θαλάσσια σύνορα και δικαιοδοσία στα νερά της Μεσογείου. Έχουμε υποβάλει συγκεκριμένες συντεταγμένες και χάρτες στον ΟΗΕ και την Αραβική Ένωση από τις 24/9/2019. Όποιος επιθυμεί συνομιλίες και συμφωνία μαζί μας είναι ευπρόσδεκτος και θα το εκτιμούσαμε ιδιαιτέρως, ειδικά με τους φίλους μας τους Κύπριους, που συνορεύουν οι ΑΟΖμας. Τα κράτη με τα οποία έχουμε θαλάσσια σύνορα είναι η Κύπρος, η Αίγυπτος και το Ισραήλ. Έχουμε δικαιώματα. Εμείς επίσης αποδεχόμαστε τη Σύμβαση για το Δίκαιο της Θάλασσας, το Ισραήλ όχι, η Ελλάδα και η Κύπρος ναι.
Σαφώς το Ισραήλ παραβιάζει τα θαλάσσια σύνορά μας και τα δικαιώματά μας σε θαλάσσιες ζώνες, στη Μεσόγειο, όπως παραβιάζει τα δικαιώματά μας σε φυσικούς πόρους και επί του εδάφους. Ως αποτέλεσμα της κατοχής.
Οι φίλοι μας στην Ελλάδα ξέρουν τι σημαίνει κατοχή και για αυτό οι προσδοκίες μας είναι υψηλές, όπως και από τους Κύπριους. Μοιραζόμαστε κοινές αξίες δικαιοσύνης και δημοκρατίας. Κανένας Ελληνας δεν μοιράζεται αυτές τις αξίες με κατακτητές. Ενα κράτος-εγκληματία. Δεν μπορείς να θεωρείς το Ισραήλ δημοκρατία.
Επομένως θεωρείτε ότι η δήλωση παρερμηνεύθηκε;
Η δήλωση του πρεσβευτή μας τέθηκε εκτός του πλαισίου που έγινε. Αναφερόταν στην ανάπτυξη σχέσεων και υπογραφή συμφωνιών με την Τουρκία. Να σας το θέσω αλλιώς. Εάν έρθει η Κίνα και ζητήσει από την Ελλάδα ή την Κύπρο να προχωρήσουν σε οριοθέτηση θαλασσίων ζωνών τι θα κάνετε; Είναι το ίδιο. Σας είπα, έχουμε σύνορα με τρεις χώρες. Δεν μπορούμε να κάνουμε καμία συμφωνία ενάντια στο Διεθνές Δίκαιο και το Δίκαιο της Θάλασσας. Είναι αρχή μας. Όπως καλούμε για λύση στο Κυπριακό, σύμφωνη με το Διεθνές Δίκαιο και τα ψηφίσματα του ΟΗΕ. Δεν έχουμε δύο μέτρα και δύο σταθμά.
Εμείς έχουμε καλές σχέσεις με την Τουρκία, όπως και με χώρες σε όλο τον κόσμο. 136 χώρες έχουν αναγνωρίσει την Παλαιστίνη ως κράτος και έχουμε σχέση μαζί τους. Και η Τουρκία είναι μία από αυτές. Και η Κύπρος έχει αναγνωρίσει το Παλαιστινιακό Κράτος. Η Ελλάδα ακόμα δεν το αναγνωρίζει παρά το ομόφωνο ψήφισμα της Βουλής τον Δεκέμβριο του 2015. Γιατί δεν αναγνωρίζει η Αθήνα το Παλαιστινιακό Κράτος, ενώ αναγνωρίζει το Ισραήλ; Δεν υπάρχει λογική. Εμείς θέλουμε ειρήνη. Δεν θέλουμε τα εγγόνια μας να μεγαλώσουν μέσα στον πόλεμο.
Πιστεύετε ότι το παλαιστινιακό ζήτημα έχει ατονήσει σε Ελλάδα και Κύπρο;
Δεν είναι μόνο σε Ελλάδα και Κύπρο. Είναι και σε άλλες χώρες, γιατί έχουμε ραγδαίες διεθνείς αλλαγές και ανακατατάξεις. Ιδιαίτερα μετά την ανατροπή του σοσιαλισμού οπότε και στον κόσμο απέμεινε ο ένας πυλώνας. Τώρα, μετά τις ηγεμονικές πολιτικές των ΗΠΑ εναντίον των άλλων λαών, βρισκόμαστε μπροστά και σε νέες αλλαγές. Αυτό που συνέβη στον αραβικό κόσμο πριν από μερικά χρόνια και ονομάστηκε Αραβική Άνοιξη, κάθε άλλο παρά άνοιξη, ήταν ένας αμερικανικός χειμώνας. Δεν πιστεύω στις θεωρίες συνωμοσίας, αλλά υπήρξε συνωμοσία κατά των λαών της περιοχής, με αμερικανικό πρόσημο, πρώτα όσον αφορά την ασφάλεια και την ενέργεια και την ενδυνάμωση του Ισραήλ, ως αποικιοκράτη, που εξυπηρετεί τα συμφέροντα του αμερικανικού καθεστώτος.
Το δόγμα της Γαλάζιας Πατρίδας ξεκίνησε το 2012 και θα περιλάμβανε την Τουρκία, την Αίγυπτο και τη Συρία, οι οποίες θα δημιουργούσαν μία τριμερή συμμαχία για την εκμετάλλευση των κοιτασμάτων στην Ανατολική Μεσόγειο, αποκάλυψε ο πρώην πρωθυπουργός της Τουρκίας και ηγέτης του νέου κόμματος του Μέλλοντος, Αχμέτ Νταβούτογλου.
Όπως μεταδίδει ο ιστότοπος sigmalive.com, σε συνέντευξη που παραχώρησε στην εφημερίδα, Σοζτζού, που πρόσκειται στην αντιπολίτευση, ο πρώην πρωθυπουργός αποκαλύπτει επίσης ότι Τουρκία και Αίγυπτος είχαν φτάσει σε συμφωνία για τον καταμερισμό της ανατ. Μεσογείου σε ζώνες θαλάσσιας δικαιοδοσίας ήδη από το 2012, ωστόσο το πραξικόπημα του Σίσι ανέτρεψε τα σχέδια της Άγκυρας.
Η συμφωνία με Λιβύη έτοιμη από το 2010
Αυτή η πολιτική ξεκίνησε όσο ήμουν υπουργός Εξωτερικών. Το θέμα της υπογραφής συμφωνίας Αποκλειστικής Οικονομικής Ζώνης με τη Λιβύη το 2010 δέχθηκε πολλές επικρίσεις εκείνη την εποχή. Πήγα στη Βεγγάζη ως υπουργός Εξωτερικών ενόσω οι συγκρούσεις συνεχίζονταν, γιατί από τότε είχε ξεκινήσει η αντίσταση στη Βεγγάζη, αποστέλλοντας μάλιστα και βοήθεια σε νερό και τρόφιμα στο ραμαζάνι τότε κι από τότε λοιπόν χαράξαμε μία γραμμή μεταξύ Κρήτης και Κύπρου και φτάσαμε σε μία συμφωνία μεταξύ Τουρκίας και Λιβύης, δήλωσε ο Αχμέτ Νταβούτογλου, ο οποίος υποστήριξε ότι ήδη από το 2012 η Τουρκία είχε συμφωνήσει και με την Αίγυπτο για τις θαλάσσιες ζώνες στην ανατ. Μεσόγειο.
Το 2012 είχαμε φτάσει σε σημείο να υπογράψουμε ΑΟΖ με την Αίγυπτο, αποκάλυψε ο πρώην Τούρκος πρωθυπουργός, προσθέτοντας ότι στην ανατ. Μεσόγειο δύο είναι οι μεγάλες χώρες, η μία είναι η Τουρκία και η άλλη η Αίγυπτος.
Προασπίζοντας τη δημοκρατία στην Αίγυπτο, ουσιαστικά υπερασπιζόμασταν τα συμφέροντα της Τουρκίας, είπε ο ηγέτης του κόμματος του Μέλλοντος, εξηγώντας στη συνέχεια το παρασκήνιο των συνομιλιών με το Κάιρο.
Το 2012 όταν ήταν στην εξουσία ο αείμνηστος Μόρσι –ο οποίος έφυγε πέρυσι- βγάλαμε τους χάρτες για να καθορίσουμε την ΑΟΖ για το κομμάτι εκείνο της ανατ. Μεσογείου μεταξύ Αιγύπτου και Τουρκίας. Τότε κι η Κύπρος θα έπαιρνε το δικό της μερίδιο (κυριαρχικών δικαιωμάτων). Το ίδιο και το Ισραήλ, η Συρία και ο Λίβανος θα είχαν το δικό τους μερίδιο. (Ο καθορισμός θα γινόταν) ανάμεσα στις δύο μεγάλες ηπειρωτικές χώρες, από βορρά και από νότο. Σε ένα τέτοιο σημείο είχαμε φτάσει με την Αίγυπτο, δήλωσε ο πρώην πρωθυπουργός της Τουρκίας.
Η Ελλάδα και το Ισραήλ μας εμπόδιζαν πάντα στην ανατ. Μεσόγειο
Κάποιοι ωστόσο άρχισαν να σαμποτάρουν το δόγμα της Γαλάζιας Πατρίδας. Μετά το πραξικόπημα στην Αίγυπτο, η Αίγυπτος προσχώρησε στον άξονα της Ελλάδας και άρχισε να κάνει συμφωνίες με τον Ε/Κ τομέα, ανέφερε ο Αχμέτ Νταβούτογλου, ο οποίος σημείωσε ότι το όραμά του ήταν τότε –αν τους άφηναν- να μετατρέψει την ανατολική Μεσόγειο σε μία λεκάνη ειρήνης συμμαχώντας η Τουρκία, με την Αίγυπτο, τη Λιβύη, τη Συρία, ακόμη και την Ελλάδα.
Αλλά όποτε θέλαμε να αποκτήσουμε ισχύ στην ανατολική Μεσόγειο, έβγαινε μπροστά μας πάντα πρώτα το Ισραήλ, μετά η Ελλάδα και πίσω της η Ευρωπαϊκή Ένωση και μετά η Αμερική. Υπήρχε ένα σχέδιο που έμεινε μισό και αυτό με στενοχώρησε, δήλωσε ο πρώην Τούρκος πρωθυπουργός, ο οποίος ισχυρίστηκε ότι αν το σχέδιο πετύχαινε, τότε σήμερα Ελλάδα και Τουρκία θα ήταν σύμμαχοι στην ανατ. Μεσόγειο.
Αν επικρατούσε η δική μας ειρηνευτική προσέγγιση για την ανατ. Μεσόγειο, σήμερα θα συνεχίζονταν και οι κοινές συνεδριάσεις των υπουργικών συμβουλίων μεταξύ Τουρκίας και Ελλάδας και θα είχε υπογραφεί η συμφωνία ΑΟΖ μεταξύ Τουρκίας και Αιγύπτου, δήλωσε.
Γαλάζια Πατρίδα Τουρκίας – Αιγύπτου – Συρίας
Το δόγμα της Γαλάζιας Πατρίδας ήταν μια ιδέα της Τουρκίας αλλά περιλάμβανε και την Αίγυπτο και τη Συρία, επισήμανε ο Αχμέτ Νταβούτογλου, ο οποίος είχε μιλήσει και με το Σύρο πρόεδρο, Μπασάρ αλ Άσαντ, και με τον πρώην πρόεδρο της Αιγύπτου Μουμπάρακ, προκειμένου να συστήσουν μία τριμερή συμμαχία.
Η Γαλάζια Πατρίδα θα συστήνονταν από τις τρεις χώρες Τουρκία, Συρία, Αίγυπτο. Η Αραβική Άνοιξη θα μετατρέπονταν σε Αραβικό Χειμώνα και η Τουρκία θα αποτελούσε το σημείο καμπής.
Η πολιτική Ερντογάν στη Λιβύη είναι σωστή
Ο Αχμέτ Νταβούτογλου εκτιμώντας ότι η εξωτερική πολιτική της Τουρκίας σήμερα αποτελεί συνέχεια εκείνης που χάραξε ο ίδιος όσο ήταν υπουργός Εξωτερικών τα πρώτα χρόνια της διακυβέρνησης του κόμματος Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης, τώρα κρίνει σωστή την πολιτική Ερντογάν στη Λιβύη.
Από αυτήν την άποψη, η πολιτική (της κυβέρνησης σήμερα) για τη Λιβύη είναι σωστή, δήλωσε. Το πραξικόπημα στην Αίγυπτο ήθελε να αναλάβει τη Λιβύη ο Χαφτάρ. Εμείς είχαμε δημιουργήσει σχέσεις με την κυβέρνηση του Σαράζ στην Τρίπολη από εκείνη την εποχή. Το 2011 πέρασα όλο το χρόνο μου να ασχολούμαι με αυτό. Έπειτα αρχίσαμε και τους βοηθούσαμε. Όσοι τώρα κατηγορούν αυτήν την πολιτική, ας κοιτάξουν καλύτερα πίσω, υποστήριξε ο πολιτικός –σήμερα- αντίπαλος του Τούρκου προέδρου Ερντογάν.
Η λογική επιτάσσει να αρχίσουμε συνομιλίες με την Αίγυπτο
Οπαδός της ρεάλ πολιτίκ ο Αχμέτ Νταβούτουγλου συμβουλεύει την κυβέρνηση Ερντογάν να συνεχίσει να συνομιλεί με τη Ρωσία για το θέμα της Λιβύης παρότι υποστηρίζουν διαφορετικές πλευρές και παράλληλα να αφήσει στην άκρη τις ιδεολογικές διαφορές με τον Αιγύπτιο πρόεδρο Σίσι και να ξεκινήσει διάλογο μαζί του.
Πρέπει να σκεφτούμε ορθολογικά και να μιλήσουμε με την Αίγυπτο. Εκείνη την εποχή όταν μιλούσα πρώτα με τον Μουμπάρακ και μετά με τον Μόρσι όλο αυτό τους έλεγα, δήλωσε ο πρώην Τούρκος πρωθυπουργός, ο οποίος υποστήριξε ότι η Τουρκία όχι μόνο στην ανατ. Μεσόγειο, αλλά σε όλη τη Μεσόγειο έχει τη μεγαλύτερη ακτογραμμή, εξαιρώντας από τους υπολογισμούς του βέβαια τα νησιά.
Λόγω Καστελόριζου Τουρκία και Αίγυπτος φυλακίζονται
Όσον αφορά τον καθορισμό της ΑΟΖ στην ανατ. Μεσογείου, ειδικά μετά την είσοδο της Ευρωπαϊκής Ένωσης στη συζήτηση, με τον λεγόμενο χάρτη της Σεβίλλης, με το χάρτη που μας εγκλώβιζε στον κόλπο της Αττάλειας, το έλεγα και στην Ευρώπη ότι αυτός ο χάρτης πρέπει να σκιστεί. Εφόσον η Τουρκία δεν υπάρχει σε αυτόν τον χάρτη, αν δεν τον καταργήσετε, εμείς θα υπερασπιστούμε τα δικαιώματά μας, γιατί όχι μόνο στην ανατ. Μεσόγειο, αλλά σε όλη τη Μεσόγειο, αν εξαιρέσουμε τα νησιά, έχουμε τη μεγαλύτερη ακτογραμμή, ισχυρίστηκε ο πρώην Τούρκος πρωθυπουργός, προσθέτοντας ότι το ίδιο επιχείρημα χρησιμοποίησε για να πείσει και την Αίγυπτο, προκειμένου να αντιδράσουν μαζί προς την ΕΕ για το χάρτη της Σεβίλλης, καθώς λόγω του Καστελόριζου αποκλείονταν από τον καθορισμό της ΑΟΖ δύο μεγάλες χώρες.
Δεν μπορείτε λόγω του Καστελόριζου να μας φυλακίζετε στον κόλπο της Αττάλειας, είναι σαν να μας πνίγετε. Ούτε τα δικαιώματα των Τουρκοκυπρίων μπορούν να αγνοηθούν, υποστήριζε τότε και σήμερα ο Αχμέτ Νταβούτογλου, ο οποίος εξήγησε τα ίδια και στον σημερινό πρόεδρο της Αιγύπτου αλ Σίσι, όταν ήταν υπουργός Άμυνας το 2012. Προσπαθούσε μάλιστα επί ώρες –όπως είπε- να του εξηγήσει με χάρτες ότι αν η Αίγυπτος συμφωνήσει με την Τουρκία τα συμφέροντά μας θα μεγιστοποιηθούν.
Αλλά αν εσείς προσχωρήσετε στον άξονα των Ε/Κ, της Ελλάδας και της ΕΕ και εισχωρήσει σε αυτόν και το Ισραήλ, τότε οι περιοχές σας θα περιοριστούν αρκετά, ενώ όταν τους είπαμε ‘ελάτε να καθίσουμε να μιλήσουμε, ως δύο μεγάλες παράκτιες χώρες, η Τουρκία μία χώρα με ακτές στην Ευρώπη, την Ασία και την Ανατολία και η Αίγυπτος με ακτές στην ανατ. Μεσόγειο και την Αφρική’, τους πείσαμε.
Η Αίγυπτος σημαντική για τα συμφέροντα της Τουρκίας
Μία πιθανή συμφωνία με την Αίγυπτο θα είναι πολύ σημαντική για τα συμφέροντα της Τουρκίας στην ανατ. Μεσόγειο, κατέληξε ο πρώην πρωθυπουργός της Τουρκίας.
Μετά τον Μεχμέτ Αλί Πασά από την Καβάλα, με την Αίγυπτο η Τουρκία μίλησε πάλι το 2012. Μίλησα με τον Μουμπάρακ για όλα αυτά. Προσπάθησα να τον πείσω ένα χρόνο πριν από το πραξικόπημα. ‘Ας μιλήσουμε για μία περιφερειακή συνεργασία μεταξύ Τουρκίας, Συρίας και Αιγύπτου’ του είπα. Εάν είχαμε συστήσει αυτή την τριμερή συμμαχία, ούτε στη Συρία θα γίνονταν αυτά που έγιναν, ούτε στην Αίγυπτο το πραξικόπημα. Το θέμα δεν ήταν τότε ότι θέλαμε να συμφωνήσουμε με το Μόρσι, με τη Μουσουλμανική Αδελφότητα, όπως μας κατηγόρησαν, αλλά για τα συμφέροντα της Τουρκίας, είπε ο Αχμέτ Νταβούτογλου.
Υπουργείο Εξωτερικών και Αποδήμων του Κράτους της Παλαιστίνης: Οι σχέσεις μας με τις χώρες της Μεσογείου είναι στενές
Για να αποσαφηνίσει τις πρόσφατες δηλώσεις που αποδόθηκαν στον Πρέσβη του Κράτους της Παλαιστίνης στην Τουρκική Δημοκρατία που είδε το φως της δημοσιότητας, το Υπουργείο Εξωτερικών και Αποδήμων επιβεβαιώνει ότι αυτές οι δηλώσεις έχουν ληφθεί εκτός πλαισίου και αποδίδονται στον Πρέσβη ως απάντηση σε κάποιες ερωτήσεις που του ετέθησαν.
Κατά συνέπεια, το Υπουργείο επιβεβαιώνει ότι το Κράτος της Παλαιστίνης έχει στενές και καλές σχέσεις με τις χώρες της Μεσογείου, συμπεριλαμβανομένης της Ελλάδας, της Κύπρου και της Τουρκίας, και ότι το Κράτος της Παλαιστίνης είναι πρόθυμο να διατηρήσει την ευημερία και την ανάπτυξη αυτών των σχέσεων.
Το Υπουργείο επιβεβαιώνει ότι όλες αυτές οι σχέσεις βασίζονται κυρίως στην καλή γειτονία και στο διεθνές δίκαιο. Το Υπουργείο επιβεβαιώνει επίσης ότι επί του παρόντος δεν συζητούνται συμφωνίες με κανένα από αυτά τα μέρη.
Για αποσπασματική αναμετάδοση των θέσεων του παλαιστινιακού κράτους στα ζητήματα της ΑΟΖ και ουσιαστικά για τη διαστρέβλωσή τους κατηγορεί με δηλώσεις του ο Πρέσβης της Παλαιστίνης στην Αθήνα, ορισμένα μέσα μαζικής ενημέρωσης.
Ο Πρέσβης της Παλαιστίνης στην Αθήνα Marwan Toubassi τονίζει ξεκάθαρα στις δηλώσεις του ότι η Παλαιστίνη είναι ένθερμος υποστηρικτής της τήρησης του Διεθνούς Δικαίου, ως εκ τούτου, δεν θα συνάπταμε καμία συμφωνία ή διακανονισμό χωρίς να στηριζόμαστε σε αυτή την αρχή.
Ολόκληρη η δήλωση του Πρέσβη του κράτους της Παλαιστίνης έχει ως εξής:
Η θέση μας σε οποιοδήποτε ζήτημα αφορά στα ύδατα της Ανατολικής Μεσογείου και στις αποκλειστικές οικονομικές ζώνες (ΑΟΖ) εκεί, περιορίζεται στη δέσμευσή μας στις διατάξεις του Διεθνούς Δικαίου και της Συνθήκης των Ηνωμένων Εθνών για το Δίκαιο των Θαλασσών στις οποίες είμαστε μέλη, καθώς και τα δικαιώματα που μας παρέχει αυτή η συνθήκη. Η Παλαιστίνη είναι ένθερμος υποστηρικτής της τήρησης του διεθνούς δικαίου, ως εκ τούτου, δεν θα συνάπταμε καμία συμφωνία ή διακανονισμό χωρίς να στηριζόμαστε σε αυτήν την αρχή. Ομοίως, η Παλαιστίνη αναμένει από όλες τις χώρες να σεβαστούν τα Παλαιστινιακά δικαιώματα, συμπεριλαμβανομένων των χωρικών υδάτων της και της ΑΟΖ.
Παρακαλούμε όλα τα ελληνικά κανάλια και μέσα ενημέρωσης να είναι προσεκτικά όταν μεταδίδουν επίσημες θέσεις, διασφαλίζοντας ότι οι δηλώσεις δεν μεταφέρονται αποσπασματικά ή δεν παρουσιάζονται εκτός πλαισίου.
Υπό το πρίσμα αυτό, η Πρεσβεία του Κράτους της Παλαιστίνης στην Αθήνα ευρίσκεται πάντα στη διάθεση όλων των δημοσιογράφων και των Ελληνικών ΜΜΕ, και οποιεσδήποτε επίσημες θέσεις αφορούν στα ελληνικά παλαιστινιακά θέματα εκφράζονται μόνο από τον Πρέσβη του Κράτους της Παλαιστίνης στην Αθήνα και το Παλαιστινιακό Υπουργείο Εξωτερικών.
Στο ενδεχόμενο υπογραφής συμφωνίας ΑΟΖ με την Τουρκία αναφέρθηκε σε συνέντευξή του σε τουρκικά μέσα, ο πρέσβης της Παλαιστίνης στην Άγκυρα, Φαέντ Μουσταφά.
Ο Παλαιστίνιος πρέσβης υποστήριξε πως και το παλαιστινιακό κράτος έχει δικαιώματα στο πετρέλαιο και το φυσικό αέριο της Ανατολικής Μεσογείου, σημειώνοντας πως μέχρι σήμερα οι Παλαιστίνιοι δεν έχουν καταφέρει να διεκδικήσουν και εκμεταλλευτούν το μερίδιό τους λόγω των ισραηλινών πιέσεων.
Το Ισραήλ δεν μας επέτρεψε, το απέτρεψε, υπογραμμίζει ενώ στο ερώτημα αν συζητείται μία παρόμοια συμφωνία με τη Λιβύη μεταξύ Τουρκίας και Παλαιστίνης, ο Φαέντ Μουσταφά δήλωσε χαρακτηριστικά:
Εμείς, ως Παλαιστίνη, προσδίδουμε μεγάλη σημασία στις σχέσεις μας με την Τουρκία. Εργαζόμαστε για την ενίσχυση των σχέσεων σε όλους τους τομείς. Είμαστε ανοιχτοί σε όλες τις ιδέες για την ανάπτυξη αυτών των σχέσεων. Αυτό ισχύει και στο θέμα της συμφωνίας ΑΟΖ με την Τουρκία. Έχουμε και εμείς δικαιώματα στη Μεσόγειο. Έχει και η Παλαιστίνημερίδιο στο πετρέλαιο και στο φυσικό αέριο στην ανατολική Μεσόγειο. Είμαστε έτοιμοι να συμφωνήσουμε με την Τουρκία όσον αφορά το φυσικό αέριο. Είμαστε έτοιμοι για συνεργασία με την Τουρκία. Θέλουμε ανάπτυξη των σχέσεών μας σε όλους τους τομείς. Είμαστε ανοιχτοί σε όλα.
Παράλληλα, ο ειδικός σε θέματα εξωτερικής πολιτικής, Χασάν Ουνάλ, δηλώνει ότι η υπογραφή συμφωνίας ΑΟΖ με την Παλαιστίνη κρίνεται ως πολύ σημαντική, καθώς μια τέτοια συμφωνία θα οδηγήσει στη νομιμότητα του Παλαιστινιακού κράτους.
Ο Ουνάλ πρόσθεσε ότι η Τουρκία μπορεί να καταχωρήσει τη συμφωνία αυτή στα ΗΕ, γεγονός που θα συνιστά κατοχύρωση των δικαιωμάτων των Παλαιστινίων στη Μεσόγειο.
Κατά τους κλασικούς θεωρητικούς του πολέμου, κορωνίδα της πολεμικής τέχνης αποτελεί το να κατορθώνει ένα μέρος να επιβάλει τη βούλησή του σε ένα άλλο, χωρίς να χρειαστεί καν να αρχίσουν εχθροπραξίες. Η Τουρκία προφανώς θεωρεί ότι απέναντι στην Ελλάδα βρίσκεται κοντά σε αυτό το σημείο.
Εξού και τα μηνύματα που απέστειλαν αφενός ο Τούρκος υπουργός Εξωτερικών Μεβλούτ Τσαβούσογλου, με δηλώσεις αντίστοιχου περιεχομένου δύο φορές μέσα σε ένα 24ωρο, όσο και ο πρεσβευτής της Τουρκίας στην Αθήνα, Μπουράκ Οζουγκέργκιν, με συνέντευξή του στην Καθημερινή αποτελούν κάτι περισσότερο από επικοινωνιακούς ελιγμούς. Περιγράφουν το πλαίσιο ενός διαλόγου, όπως τον αντιλαμβάνεται η τουρκική πλευρά, υπό το βάρος των τετελεσμένων και των απειλών που έχουν προηγηθεί.
Δεν υπάρχει συμφωνία στην Ανατολική Μεσόγειο χωρίς την Τουρκία, η οποία ό,τι δεν κατάφερε να εξηγήσει με τα λόγια, το εξήγησε εμπράκτως με τα πλοία και τις συμφωνίες της, χωρίς αυτό να σημαίνει ότι επιθυμεί να συνεχίσει να κινείται μονομερώς, τόνισε ο Τσαβούσογλου, δηλώνοντας ετοιμότητα για διάλογο με όλους, συμπεριλαμβανομένης της Ελλάδας.
Η Τουρκία ό,τι λέει το κάνει και ό,τι κάνει το λέει συμπλήρωσε από την πλευρά του ο Τούρκος πρεσβευτής, υπογραμμίζοντας, με παραδείγματα από τα θαλάσσια σύνορα ΗΠΑ-Καναδά, Ρουμανίας-Ουκρανίας και Βρετανίας-Γαλλίας στη Μάγχη, ότι η οριοθέτηση θαλάσσιων ζωνών δεν είναι τόσο απλή όσο η χάραξη μιας μέσης γραμμής ανάμεσα σε δύο ακτές, με απόδοση επήρειας στα νησιά όπως στις ηπειρωτικές ακτές.
Το ενδιαφέρον έγκειται στο ότι οι Τούρκοι ιθύνοντες χρησιμοποιούν όσα η Αθήνα θεωρεί διπλωματικές της επιτυχίες για να τα στρέψει εναντίον της. Οι μεν τριμερείς συμπράξεις με την Κύπρο, την Αίγυπτο και το Ισραήλ παρουσιάζονται ως κινήσεις περικύκλωσης με αντιτουρκική αιχμή, που προορίζονται να μην λειτουργήσουν και αντιπαρατίθενται προς ένα σχήμα συμπεριληπτικής περιφερειακής συνεργασίας, η δε πρόσφατη ελληνοϊταλική συμφωνία οριοθέτησης Αποκλειστικών Οικονομικών Ζωνών αντιμετωπίζεται ως ένα ενδιαφέρον προηγούμενο δούναι και λαβείν το οποίο προσφέρει ιδέες. Με τα λόγια του Μπουράκ Οζουγκέργκιν, είναι πολύ ενθαρρυντικό ότι η Ελλάδα εντέλει άρχισε να επιλύει τα μακροχρόνια ζητήματα οριοθέτησης με τους γείτονές της, ενώ η ελληνοϊταλική συμφωνία και τα συνοδευτικά της κείμενα αποτελούν μια περαιτέρω απόδειξη ότι το διεθνές δίκαιο δεν αποτελείται απλά από τη χάραξη μέσων γραμμών, με την απόδοση πλήρους επήρειας σε νησιά, αγνοώντας όλους τους υπόλοιπους παράγοντες.
Το ότι η ελληνοϊταλική συμφωνία πατά στην οριοθέτηση υφαλοκρηπίδας του 1977, που συνάφθηκε πριν από τη Διεθνή Σύμβαση του Montego Bay του 1982 και δεν αποδίδει πλήρη επήρεια στο σύμπλεγμα των Οθωνών, μετατρέπεται έτσι σε επιχείρημα για να κληθεί η Αθήνα να επιδείξει αντίστοιχη ευελιξία και στο Αιγαίο. Οι πληροφορίες ότι η Ιταλία, με την οποία η Τουρκία έχει ευρεία συναντίληψη στα ζητήματα της Λιβύης, επιθυμεί να αναλάβει μεσολαβητική πρωτοβουλία στα ελληνο-τουρκικά εντάσσεται σε αυτά τα συμφραζόμενα.
Επιπλέον, έχει τη σημασία του ότι οι Τούρκοι ιθύνοντες διαχωρίζουν και πάλι τα ελληνοτουρκικά, τα οποία εμφανίζονται επιλύσιμα, από το Κυπριακό, στο οποίο επιβεβαιώνουν το αδιέξοδο.
Με άλλα λόγια, δημιουργούν ένα σκηνικό στο οποίο η Αθήνα εμφανίζεται ως αθεράπευτα μαξιμαλιστική και επιρρεπής στα μονομερή τετελεσμένα, μολονότι ο συνολικός συσχετισμός ισχύος και το διεθνές περιβάλλον δεν την ευνοεί. Το πλαίσιο διαλόγου που προσφέρει η Άγκυρα (εφ’ όλης της ύλης και χωρίς αγκυλώσεις), λειτουργεί τόσο ως εναλλακτική σε μία κλιμάκωση την οποία δεν έχει λόγους να αποζητά, όσο και ως πιθανή έκβασή της.
Η Άγκυρα πάντα λέει αυτό που κάνει και κάνει ό,τι λέει τονίζει σε συνέντευξή του στην Καθημερινή της Κυριακής ο πρέσβης της Τουρκίας στην Αθήνα, Μπουράκ Οζουγκέργκιν, απαντώντας σε ερώτηση περί του αν τελικά θα αδειοδοτηθεί η TPAO -η τουρκική εταιρεία πετρελαίων- για έρευνες στην περιοχή του τουρκολιβυκού μνημονίου. Τονίζει ωστόσο ότι η Άγκυρα είναι ανοιχτή στις συζητήσεις οριοθέτησης με την Αθήνα, όπως έκανε τις προηγούμενες ημέρες ο Τούρκος ΥΠΕΞ, Μεβλούτ Τσαβούσογλου.
Τα μηνύματά μας είναι πάντα σε κάθε επίπεδο, ανοιχτά και ευθύτατα. Δεν μας αρέσουν τα τετελεσμένα εναντίον μας και ούτε δρούμε εμείς με αυτό τον τρόπο. Λέμε αυτό που κάνουμε και κάνουμε αυτό που λέμε. Παραδείγματος χάριν εξακολουθούσαμε επί χρόνια να προειδοποιούμε τους Ελληνοκύπριους– και τους περιφερειακούς και άλλους συνεργάτες τους, συμπεριλαμβανομένης της Ελλάδας– ότι οι μονομερείς απόπειρές τους να χαράξουν γραμμές στην Ανατολική Μεσόγειο παραβίασαν ξεκάθαρα τα δικαιώματά μας και εκείνα του Τουρκοκυπρίων. Καμία χώρα δεν μπορεί να απλά να καθίσει ήσυχη όταν οι άλλες υφαίνουν ιστούς που τόσο εμφανώς επηρεάζουν τα δικαιώματα και τα συμφέροντά της. Ειδικά μια χώρα όπως η Τουρκία που διαθέτει την μεγαλύτερα ακτογραμμή στην Ανατολική Μεσόγειο, αναφέρει χαρακτηριστικά.
Στη συνέχεια, όμως, ακολουθώντας τη γνωστή τακτική Τσαβούσογλου, τείνει χείρα συνεργασίας προς την Ελλάδα.
Είναι αυτονόητο ότι κάθε διαδικασία διαπραγμάτευσης πρέπει να περιλαμβάνει μια άσκησηδούναι και λαβείν και η κοινή γνώμη οφείλει να αισθάνεται άνετα με αυτό το γεγονός της ζωής. Τα μοντέλα συνεργασίας που προωθήθηκαν από την ίδια τη συμφωνία όπως και τα συνοδευτικά έγγραφα που υπέγραψαν η Ελλάδα και η Ιταλία, ως δύο μέλη της ΕΕ, προσφέρουν περαιτέρω ιδέες. Όπως το βλέπω η συμφωνία αποτελεί μια περαιτέρω απόδειξη ότι το διεθνές δίκαιο δεν αποτελείται απλά από τη χάραξη μέσων γραμμών και την απόδοση πλήρους επήρειας σε νησιά, αγνοώντας όλους τους υπόλοιπους παράγοντες. Στην πραγματικότητα το διεθνές δίκαιο της θάλασσας είναι ένα πολύ περίπλοκο αντικείμενο μελέτης.
Οι εξελίξεις στο Αιγαίο και την Νοτιοανατολική Μεσόγειο, συνεχίζονται εγκυμονώντας νέους κινδύνους για τους λαούς, ειδικά των δύο γειτονικών χωρών. Η ένταση της επιθετικότητας της τουρκικής αστικής τάξης οξύνεται, με την εκπόνηση και δημοσίευση σχεδίου ερευνών και εξόρυξης πετρελαίου σε περιοχές Βορειανατολικά και Ανατολικά της Ρόδου, Νοτιοανατολικά και Ανατολικά της Καρπάθου, Νοτιοανατολικά και Ανατολικά της Κρήτης εντός της ζώνης της Ελληνικής υφαλοκρηπίδας, αμφισβητώντας στην πράξη το δικαίωμα υφαλοκρηπίδας και ΑΟΖ των νησιών. Ο ελληνικός λαός δεν πρέπει να εγκλωβιστεί στο καταστροφικό δίλημμα που βάζει η αστική τάξη της χώρας μας και το πολιτικό σύστημά της, θερμό επεισόδιο με άγνωστη κατάληξη ή εκχώρηση κυριαρχικών δικαιωμάτων του ελληνικού λαού. Και οι δύο πλευρές του Αιγαίου γνωρίζουν καλά, ότι τα θερμά επεισόδια που ενέπλεξαν Ελλάδα και Τουρκία, από τον μεγάλο Αττίλα του ‘74, μέχρι τα Ίμια του ’96, καταλήγουν σε ελληνικές υποχωρήσεις και τουρκικές νέες διεκδικήσεις.
Η ελληνική κυβέρνηση εναποθέτει όλες τις ελπίδες της στις ΗΠΑ. Θα διαψευστεί οικτρά για μια ακόμη φορά. Ούτε η οριοθέτηση ΑΟΖ μεταξύ Ελλάδας και Ιταλίας δεν είναι ικανή να λύσει το πρόβλημα. Η πρόσδεση στο άρμα του ιμπεριαλισμού, των ΗΠΑ και του ΝΑΤΟ, δεν μπορεί να εγγυηθεί, αλλά αντίθετα υπονομεύει την ειρήνη στην περιοχή και την διασφάλιση των κυριαρχικών δικαιωμάτων του ελληνικού λαού.
Η επικίνδυνη αυτή τουρκική κλιμάκωση γύρω από το μνημόνιο συνεργασίας με την κυβέρνηση της Τρίπολης γίνεται ανεκτή από την πλευρά των ΗΠΑ και του ΝΑΤΟ αφού, παρά τις φραστικές καταδίκες, στην πραγματικότητα οι σχέσεις Τραμπ – Ερντογάν δείχνουν να έρχονται πιο κοντά. Η ανάγκη της τουρκικής αστικής τάξης να μετατραπεί η χώρα της σε μια μεγάλη περιφερειακή δύναμη της περιοχής από τη μία και η χρόνια δέσμευση της ελληνικής αστικής τάξης και όλων των κυβερνήσεων στο άρμα των ΗΠΑ και του ΝΑΤΟ και οι τυχοδιωκτισμοί της από την άλλη διαμορφώνουν ένα εκρηκτικό μείγμα στην περιοχή του Αιγαίου και της Νοτιοανατολικής Μεσογείου. Αυτή η ιδιόμορφη κατάσταση της περιοχής του ελληνοτουρκικού ανταγωνισμού σε συνδυασμό με την γενικότερη όξυνση των ενδοιμπεριαλιστικών ανταγωνισμών εγκυμονεί κινδύνους πολεμικών επεισοδίων ακόμα και γενικευμένων πολεμικών αντιπαραθέσεων.
Εμείς από την πλευρά μας γνωρίζουμε καλά ότι μια τέτοια εξέλιξη θα ήταν επικίνδυνη και καταστροφική για τους λαούς των δύο χωρών και γενικά τους λαούς της περιοχής. Η διαχείριση που επιλέγει σήμερα η ελληνική αστική τάξη ενόψει των τουρκικών απαιτήσεων είναι να επισείσει τον φόβο του πολέμου, των θερμών επεισοδίων και της στρατιωτικής εμπλοκής για να προχωρήσει κατά δόσεις και υπό κηδεμονία ΗΠΑ και Ε.Ε. σε συνεκμετάλλευση του Αιγαίου.
Το συμφέρον του ελληνικού λαού και των λαών της περιοχής, άρα και το καθήκον της Αριστεράς, είναι να αποτραπεί κάθε πολεμική περιπέτεια, να μην βαθύνει η ιμπεριαλιστική κυριαρχία και εκμετάλλευση, να μην παραχωρηθούν κυριαρχικά δικαιώματα του ελληνικού λαού, να μην δικαιωθεί ο αναθεωρητισμός, να μην τροφοδοτηθούν νέες διεκδικήσεις και επιθετικές ενέργειες, Η παραπάνω εξίσωση όμως δεν έχει λύση στο παρόν πλαίσιο. Η ανατροπή του, δηλαδή η ανατροπή της ιμπεριαλιστικής εμπλοκής, του αναθεωρητισμού της τουρκικής αστικής τάξης, της τυχοδιωκτικής στάσης του ελληνικού κεφαλαίου και της πρόσδεσης του στην ΕΕ και το ΝΑΤΟ που οδηγεί σε υποχωρήσεις και συμβιβασμούς, είναι όρος για την ειρηνική, ομαλή, αμοιβαία επωφελή συνύπαρξη των λαών της Ελλάδας και της Τουρκίας και γενικά της περιοχής. Δεν υπάρχει διαφορετικός δρόμος πέρα από την πάλη για συνολική ανατροπή πολιτικών και γεωστρατηγικών συσχετισμών, που θα ανοίξουν τον δρόμο στην ειρήνη και στη συνεργασία των λαών, χωρίς κινδύνους θερμών επεισοδίων και πολεμικών αναμετρήσεων.
Τα σχέδια επεκτατισμού της τουρκικής αστικής τάξης και ο τυχοδιωκτισμός και η καθιέρωση της ελληνικής αστικής τάξης ως του πλέον προβλέψιμου συμμάχου των ΗΠΑ και του ΝΑΤΟ πρέπει να ηττηθούν. Πρώτα και κύρια πρέπει να ηττηθεί ο ιμπεριαλισμός και ο υπονομευτικός ρόλος του ΝΑΤΟ και των ΗΠΑ στην περιοχή καθώς και τα συμφέροντα μεγάλων πολυεθνικών εταιρειών για την διενέργεια των εξορύξεων και αντλήσεων πετρελαίου. Πρέπει να απαντήσουμε και να διεκδικήσουμε
Ειρήνη, φιλία και αμοιβαία συνεργασία μεταξύ των λαών Ελλάδας και Τουρκίας και των υπολοίπων λαών της περιοχής
Υπεράσπιση των κυριαρχικών δικαιωμάτων του ελληνικού λαού που όμως δεν μπορεί να υπάρξει ουσιαστικά όσο η χώρα μας παραμένει στο ΝΑΤΟ.
Ανεξάρτητη και αντιιμπεριαλιστική πολιτική – βέτο σε όργανα ΕΕ και ΝΑΤΟ
Άμεση απόσυρση των αμερικανικών βάσεων του θανάτου από τις δύο χώρες, παύση των ιμπεριαλιστικών εμπλοκών στην περιοχή.
Όταν η Τουρκία υπέγραφε το παράνομο μνημόνιο με τη Λιβύη, στην Άγκυρα ανέμεναν πως η Ελλάδα θα προχωρούσε, ως απάντηση, στην οριοθέτηση ΑΟΖ με την Κυπριακή Δημοκρατία. Η Αθήνα, όμως, έστειλε αδιάβαστη την Άγκυρα! Δεν έπραξε το αναμενόμενο και αυτό γιατί προφανώς φοβήθηκε την τουρκική αντίδραση.
Φοβήθηκε πως η Τουρκία θα έστελνε στην περιοχή φρεγάτες. Οι φρεγάτες ούτως ή άλλως κυκλοφορούν και το καθεστώς Ερντογάν έχει εξαγγείλει σεισμικές έρευνες στην περιοχή της Κρήτης, με στόχο τις γεωτρήσεις. Κι όλα αυτά γιατί προφανώς δεν υπήρξε ελληνική αντίδραση στην προσπάθεια της Άγκυρας να επιβάλει νέα τετελεσμένα.
Μια χώρα σχεδιάζει και εφαρμόζει πολιτικές αναλόγως και του βαθμού αντίδρασης, που καταγράφεται στην αντίπερα όχθη. Κινήσεις αποτροπής μετρούν και λαμβάνονται υπόψη. Στην προκειμένη περίπτωση οι αντιδράσεις, πέραν των κλαψουρισμάτων, αναλώθηκαν σε απαντήσεις ρητορικού χαρακτήρα.
Η ελληνική κυβέρνηση όταν η κατοχική Τουρκία άρχισε βαθμηδόν να εφαρμόζει το μνημόνιο με τη Λιβύη, ως κομμάτι του πάζλ του μεγαλεπήβολου σχεδίου της Γαλάζιας Πατρίδας, άρχισε τις κινήσεις αντιμετώπισης, αξιοποιώντας διάφορα διπλωματικά εργαλεία. Αναζήτησε παλαιότερες ενέργειες που εκκρεμούσαν και προχώρησε στην αναθέρμανση συζητήσεων με τρίτες χώρες.
Λάθος η μερική οριοθέτηση με την Αίγυπτο
Στη βάση αυτή, λοιπόν, προχώρησε στον καθορισμό ΑΟΖ με την Ιταλία και προσπαθεί εδώ και μήνες να πράξει τούτο με την Αίγυπτο. Εάν υπέγραφε συμφωνία με την Κύπρο προφανώς και θα διευκολυνόταν και η οριοθέτηση με την Αίγυπτο, η οποία ειρήσθω εν παρόδω, θέτει απαιτήσεις, που συνδέονται και με διαφορετικές προσεγγίσεις εντός του κρατικού μηχανισμού της χώρας.
Όπως μεταδίδεται από την Αθήνα, δεν αποκλείεται να υπάρξουν συζητήσεις για τμηματική συμφωνίαΕλλάδος και Αιγύπτου για την ΑΟΖ. Να συμφωνηθεί εκεί όπου δεν υπάρχουν διαφορές. Και να αφήσουν για μεταγενέστερα περιοχές για τις οποίες υπάρχουν διαφορετικές προσεγγίσεις ή δεν θέλουν να αγγίξουν, όπως είναι αυτή νοτίως και δυτικά της Κύπρου.
Το Κάιρο, παρά τις διαφορές με την Άγκυρα, δεν θέλει να εμπλακεί στην ελληνοτουρκική αντιπαράθεση. Είναι σαφές πως εάν η Ελλάδα προχωρήσει σε τμηματική συμφωνία με την Αίγυπτο για ΑΟΖ, αυτό θα σημαίνει πως εγκαταλείπει την Κύπρο. Αυτό σημαίνει πως εγκαταλείπει το χώρο που ενώνει τα δυο κράτη. Κι αυτό γιατί δεν θέλει να προκαλέσει την Τουρκία.
Θα πρόκειται για μια κίνηση αυτοχειρίας για τον Ελληνισμό, μια ενέργεια προσαρμογής στις αξιώσεις της κατοχικής δύναμης. Το αφήγημα, που συνεχίζει να αναπτύσσεται και να καλλιεργείται από διάφορους φοβικούς στην Αθήνα, είναι πως δεν θα πρέπει να προκληθεί η Άγκυρα γιατί θα υπάρξει κίνδυνος επεισοδίου και σύγκρουσης.
Η Τουρκία προχωρά ακάθεκτη
Συζητούν όμως με όρους ξεπερασμένους από τα γεγονότα. Η Άγκυρα έχει περάσει ήδη στην τελική φάση. Υπογράφει συμφωνίες (Λιβύη), φλερτάρει με χώρες της περιοχής για καθορισμό ΑΟΖ προσφέροντας και δώρα, ενώ προετοιμάζεται για υφαρπαγή θαλάσσιας περιοχής της Ελλάδος.
Μέχρι σήμερα όλες οι κινήσεις αμφισβήτησης γινόντουσαν από την κατοχική δύναμη χωρίς κόστος, καθώς στην αντίπερα όχθη δεν υπήρχε αντίδραση. Η Τουρκία πέρασε στην τελική φάση επιβολής του σχεδιασμού της, που θα την επιβάλει διά πυρός και σιδήρου, ενώ στην Αθήνα σχεδιάζουν με τρόπο που να μην εξαγριώσουν το θηρίο!
Η Λευκωσία είναι έτοιμη για τον καθορισμόΑΟΖ με την Ελλάδα. Τα έχει όλα έτοιμα (συντεταγμένες κ.τ.λ.). Άλλωστε μετά από ανεπιτυχείς προσπάθειες να υπάρξουν τα προηγούμενα χρόνια συνεννοήσεις επί του θέματος, κατέθεσε μονομερώς τις συντεταγμένες για ΑΟΖ με την Τουρκία, που συνδέεται τούτο και με την ελληνική περιοχή. Αυτό βόλεψε την Αθήνα, που άφησε στον πάγο τον καθορισμό ΑΟΖ με τη Λευκωσία. Το σκηνικό είναι ξεκάθαρο: Η Λευκωσία είναι έτοιμη, η Αθήνα το συζητά, προφανώς όμως δεν έχει πρόθεση να προχωρήσει. Και η Τουρκία προχωρά ακάθεκτη.
Λίγες ώρες μετά την υπογραφή της ιστορικής συμφωνίας για την οριοθέτηση Αποκλειστικής Οικονομικής Ζώνης με την Ιταλία και λίγο πριν ταξιδέψει στην Αίγυπτο για κρίσιμες συνομιλίες σχετικά με την οριοθέτηση θαλασσίων ζωνών, ο Υπουργός Εξωτερικών Νίκος Δένδιας παραχωρεί συνέντευξη στην εκπομπή 360° και στην Σοφία Παπαϊωάννου, την Πέμπτη 18 Ιουνίου στις 00:15.
Ο Υπουργός Εξωτερικών αποκαλύπτει τον αποφασιστικό παράγοντα στις διαπραγματεύσεις που έκανε δυνατή την συμφωνία με την Ιταλία μετά από 43 χρόνια.
Αναφέρεται στις προσπάθειες για τον επόμενο στόχο, την οριοθέτηση ΑΟΖ με την Αίγυπτο, αλλά και στις προσπάθειες της Τουρκίας να υπονομεύσει τις συνομιλίες με τους Αιγύπτιους.
Ο Νίκος Δένδιας δίνει απαντήσεις για την κλιμακούμενη ένταση της Τουρκίας στο Αιγαίο και την πρόθεση να βγάλει σκάφη για σεισμικές έρευνες ανοικτά της Κρήτης.
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ
Θεσσαλονίκη: Εξιχνιάστηκε η άγρια δολοφονία του 49χρονου
Επίθεση με βιτριόλι: Προφυλακίστηκε η 35χρονη
Καιρός: Χαλάει απότομα με βροχές και καταιγίδες (pics)
Για αρχή συμφωνούν στον ΣΥΡΙΖΑ με τη συμφωνία, αλλά θα το... ξανασκεφτούν αφού τη διαβάσουν! Από Ν. ΤΣ. 19:53 - 14/06/2020 Τελευταία Ενημέρωση 19:53 - 14/06/2020
Πάλι καλά που βρήκαν και κάτι επιτυχημένο στους εν γένει κυβερνητικούς χειρισμούς στον ΣΥΡΙΖΑ. Ο λόγος για τη συμφωνία υπογραφής ΑΟΖ μεταξύ Ελλάδας και Ιταλίας την οποία ο τέως υπουργός ΥΠ.ΕΞ. και τομεάρχης Εξωτερικών του κόμματος, Γιώργος Κατρούγκαλος, χαρακτήρισε αναμφισβήτητα θετική εξέλιξη. Πρόσθεσε, δε, ότι σε αυτή την εθνική προσπάθεια ο ΣΥΡΙΖΑ θα βάλει πλάτη. Αυτό που, πάντως, τα σπάει είναι η συμπλήρωση Κατρούγκαλου ότι στη συνέχεια θα μελετήσουν στο κόμμα τη συμφωνία και θα την αξιολογήσουν. Με λίγα λόγια η Κουμουνδούρου λέει ότι για αρχή μια χαρά συμφωνιούλα υπογράψαμε με τους Ιταλιάνους, αλλά άμα χρειαστεί να κάνουμε αντιπολίτευση κάτι θα βρούμε να κατσαδιάσουμε το Μαξίμου. Σαν τα μπουφάν που έχουν δύο όψεις μοιάζει αυτό. Συναίνεση ντουμπλφας ένα πράμα…
